‘Primum non nocebo’ en de plicht tot placebo

Elders in dit nummer beschrijven Van Vliet et al. welke invloed communicatie kan hebben op de effecten van een behandeling.1 Daarvoor keken de auteurs naar de placebo- en nocebo-effecten, dat wil zeggen: de positieve en negatieve effecten, van communicatie.

Alle omstandigheden rond de biomechanische en natuurwetenschappelijke kern van een interventie vallen onder de verzamelterm ‘context’. Naast communicatie kunnen andere contextuele elementen van invloed zijn op de effectiviteit van een behandeling, zoals de toedieningsweg van medicatie, de kleur en smaak van pillen, het uiterlijk van dokters, empathie, gedeelde besluitvorming, verwachtingsmanagement en zelfs de kleur en inrichting van de spreekkamer.

Maar onder de meeste artsen is aandacht voor context niet populair. Velen van hen zien het onderscheid tussen de context en de medisch-technische interventie zelf als vorm versus inhoud. En hoe meer het eerste de nadruk krijgt, hoe meer we afdwalen in de richting van kwakzalverij, pardon: de complementaire geneeskunde.