Pneumatosis intestinalis bij 9 kinderen met een oncologische aandoening

To acquire knowledge regarding the rare condition pneumatosis intestinalis (PI) in children treated for malignant disease.

Design

Retrospective.

Method

In 1998-1999 PI was diagnosed in 9 of the 140 children with malignant disease in the department of Paediatric Oncology of the UMC St Radboud, Nijmegen, the Netherlands. By examination of the records of these 9 children, data were collected on the symptomatology, diagnostics, treatment and prognosis of PI.

Results

The 9 children included 7 boys and 2 girls, varying in age from 2 to 12 years. In 7 patients the underlying disease was acute lymphocytic leukaemia and in 2 it was a stage IV neuroblastoma. The presenting symptoms were nonspecific and included: a distended abdomen, abdominal pain, diarrhoea and constipation. In all children, PI was located in the colon. Supplemental blood and microbiological analysis did not reveal any typical abnormalities. 8 children were treated with lactitol because of constipation. A laparotomy was performed in the first patient, while the other 8 were treated with gastric suctioning, parenteral nutrition and antibiotics. All 9 children recovered within a few weeks.

Conclusion

With supportive care, PI in children with malignant disease is mostly a self-limiting condition. A pneumoperitoneum in PI is no indication for surgery, except in the presence of an acute abdomen. Chemotherapy can be continued.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:647-52

Samenvatting

Doel

Kennis vergaren over het zeldzame symptoom pneumatosis intestinalis (PI) bij kinderen onder behandeling voor een oncologische aandoening.

Opzet

Retrospectief.

Methode

In 1998-1999 werd bij 9 van de 140 nieuwe kinderen met een oncologische aandoening op de afdeling Kinderoncologie van het Universitair Medisch Centrum St Radboud te Nijmegen PI gediagnosticeerd. Van deze 9 kinderen werden door statusonderzoek gegevens verzameld over symptomen, diagnostiek, behandeling en beloop.

Resultaten

De 9 kinderen waren 7 jongens en 2 meisjes, in de leeftijd van 2-12 jaar. Bij 7 patiënten was het onderliggend lijden acute lymfatische leukemie en bij 2 een neuroblastoom in stadium IV. De symptomen bij presentatie van PI waren aspecifiek: bolle buik, buikpijn, diarree en obstipatie. De diagnose ‘PI’ werd met een buikoverzichtsfoto gesteld. 3 patiënten hadden een pneumoperitoneum. Bij alle kinderen was PI gelokaliseerd in het colon. Aanvullend bloedonderzoek en bacteriologisch onderzoek leverden geen typische afwijkingen op. 8 gebruikten lactitol vanwege obstipatie. De eerste patiënt onderging laparotomie en bij de andere 8 bestond de behandeling uit maagzuigdrainage, parenterale voeding en antibiotica. Alle 9 kinderen herstelden binnen enkele weken.

Conclusie

PI bij kinderen met een oncologische aandoening geneest met ondersteunende therapie meestal vlot. Vrij gas in de buikholte bij PI is geen indicatie voor een laparotomie, behalve bij een acute buik. De chemotherapie kan gecontinueerd worden.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:647-52