Opnieuw de HPV-vaccinatie

‘Moet ik mijn dochter nu wel of niet laten inenten?’, vroeg de glazenwasser me. ‘Mijn huisarts zegt dat het niet nodig is, misschien heeft het bijwerkingen, zegt hij. Via een vriend van me heb ik een andere huisarts gebeld, die zei dat ik het wel moest doen.’ In het voorjaar van 2009 was de vaccinatie tegen baarmoederhalskanker hét onderwerp van gesprek in alle gezinnen met meisjes tussen 13 en 16 jaar. Heftige discussies op scholen, de leraar biologie was vóór, de wiskundeleraar was tegen. Meisjes die zich lieten inenten kregen soms de volle lading: je kunt er verlamd van raken en wacht maar af, straks heb je geen haar meer op je kop.

In het HPV-regieteam bespreken we de nieuwe HPV-vaccinatiecampagne. In april 2010 gaan we alle meisjes van 12 jaar oproepen. En de 13 tot 16-jarige meisjes die in 2009 niet meededen. Toen kwam maar de helft opdagen. De aanval op het HPV-vaccin werd geopend door het tv-programma Zembla. Ze lieten zien hoe de industrie met agressieve methoden lobbyden. Dat wekte argwaan: HPV = High Profit Vaccine. Daarna stond er een artikel van enkele wetenschappers in dit tijdschrift. Ze gingen door in de kranten. Het was te vroeg: we wisten te weinig over bijwerkingen, het vaccin was te duur en het was niet bewezen dat het tegen baarmoederhalskanker beschermt. Dat schiep verwarring en het was precies wat de kritisch prikkers konden gebruiken. Ouders gingen op internet zoeken en de meisjes gingen met elkaar chatten. Het Gezondheidsraad-rapport en onze ouderwetse brieven met gedegen informatie hadden niet meer gewicht dan verhalen van een bloemiste en andere kritische prikkers die zichzelf deskundig hadden verklaard. Die zeiden dat er gif in zat. Goed eten en veel vitaminen, dan krijg je geen kanker.

We gooien het nu over een andere boeg wat die andere boeg is, blijkt volgens mij uit het verhaal daarna. Goede informatie blijft de basis. In 2009 werden 200.000 meisjes gevaccineerd, we kregen ruim 600 meldingen van bijwerkingen, waarvan er geen enkele ernstig was. In de Verenigde Staten zijn inmiddels ruim 23 miljoen meisjes gevaccineerd, en ook daar zijn er geen aanwijzingen voor ernstige bijwerkingen. De informatie over het vaccin zal niet meer alleen van het RIVM komen, maar van een pool van deskundigen. Bovendien laten we vrouwen aan het woord die zich spontaan bij ons gemeld hebben en vertellen over wat het betekent om baarmoederhalskanker te hebben. En we benadrukken dat het vaccin er is voor alle meisjes – ook voor meisjes met een christelijke of islamitische levensstijl. Want ook die lopen risico om HPV 16 of 18 op te lopen. Mag je als ouder een dergelijke beslissing nemen voor een dochter die wellicht anders gaat leven? En wat weet je van haar partner?

Een klein bureautje volgt voor ons de discussies op internet. Als er wilde verhalen staan, zetten we de verhalen van ‘onze’ pool van deskundigen en burgers er tegenover.

We krijgen vast commentaar op onze meer op emotie gerichte benadering. Maar als ze blijkt aan te slaan, willen we diezelfde benadering ook gaan gebruiken voor andere vaccinaties. Want we kunnen ons niet permitteren dat de vaccinatiegraad in Nederland gaat dalen.