Onze stethoscoop is een megafoon

Tot de tanden toe bewapend zit ik in mijn spreekkamer; zes jaar geneeskunde, een proefschrift, en inmiddels een flinke dosis huisartsopleiding. Op mijn bureau blinkt mijn stethoscoop – ultiem symbool van medische wijsheid die reikt van anastomose tot zopiclon.

Toch wringt het...

’‘Met al die kennis blijf ik aanmodderen in de marge’

Want met al die kennis blijf ik aanmodderen in de marge. Mijn boerenverstand weet: échte gezondheidswinst ligt buiten de spreekkamer. Daar ademen we fijnstof, drinken we microplastics en eten we pesticiden. We zijn als mensheid een eigenaardige afslag ingeslagen, en wel met 130 km/h. Vissen vol zware metalen, PFAS-eieren, glyfosaat-akkers. We beschadigen de wereld en daarmee onszelf. Want onze gezondheid begint bij een gezonde aarde.

Denk groot, begin klein. Mijn arme ego weet dat medische zorg slechts 10-20% van gezondheid bepaalt. Tegelijkertijd mogen we trots zijn: wij artsen zijn al jarenlang de meest vertrouwde beroepsgroep – zelfs pure klimaatinformatie uit onze mond wordt sterk vertrouwd.

Precies daar ligt onze kracht: in onze stem.

Wat zou er gebeuren als we die allemaal zouden gebruiken?

Naar de patiënt met overgewicht: ‘Plantaardiger eten is gezonder, ook voor de planeet.’ Naar collega’s: ‘Zonnepanelen, ook goed voor de gezondheid.’ Naar de beroepsgroep: ‘verweef duurzaamheid in richtlijnen.’ En naar de gemeente: ‘Stop met reclames voor fossiel, zoals we lang geleden al deden met tabak.’ Onze stem in de kroeg, op het schoolplein, of op de A12.

Één op de vijf kinderen met astma krijgt astma door luchtvervuiling. Onze stethoscoop kan dat helpen diagnosticeren, maar wat als we ook onze stem inzetten om astma te helpen voorkomen?

Zullen we toekijken, stethoscoop om de hals, terwijl microplastics ons brein binnendringen en fijnstof onze foetussen bereikt? Of staan we op en laten we onze zorgstem horen – voor schone lucht, schoon water en schoon eten? Zulke groene inzet is overigens geen extraatje; de KNMG-gedragscode verlangt dit ook van ons.

Weet dat je er niet alleen voor staat. De afgelopen vier jaar zag ik als voorzitter van de Groene Zorg Alliantie duizenden groene zorgprofessionals in actie komen – in hun spreekkamer én daarbuiten. Voor een eerlijke, gezonde aarde.

Want die stem van ons? Die kan bergen verzetten. Juist dankzij die stethoscoop die onze stem kracht geeft.