Als een pandemie de zorg dreigt te overspoelen, moet de overheid maatregelen treffen. Hoe de samenleving daarop reageert en wat ervoor nodig is om cruciale sectoren draaiende te houden, is onzeker. Wat is dan verstandig beleid?
Samenvatting
Dit artikel is een reflectie op de covid-19-pandemie en het gevoerde beleid inzake medische en niet-medische maatregelen. Daarin beschrijven we hoe we eerder rekening kunnen houden met de effecten van pandemische infecties en de effecten van maatregelen op onderwijs en welzijn van jongeren. We illustreren dat toepassing van complexiteitswetenschap door gebruik van veerkrachtindicatoren en alternatieve rekenmodellen kunnen helpen bij pandemische paraatheid en ter voorbereiding op andere nationale crises. Ziekteverzuim in de zorg is daarbij een belangrijke veerkrachtindicator en verschilt aanzienlijk tussen regio’s, ziekenhuizen, verpleeghuizen en geestelijke gezondheidszorg. In plaats van predictieve epidemiologische modellen, die vaak onnauwkeurig zijn, is het beter besluitvormingsmodellen te gebruiken die uitgaan van diepe onzekerheid. Een belangrijk leerpunt is immers dat die hoge mate van onzekerheid in de effectiviteit van interventies inherent is aan een onbekende nieuwe bedreiging.
(Samen)leven is meer dan overleven
Wat een goed artikel over adaptief beleid. Mijn complimenten. Veel herkenning en mooi dat het theoretische en praktisch fundament voor adaptief beleid dat recht doet aan onzekerheid en complexiteit aan het groeien is. Bij het lezen van het artikel speelden twee dingen door mijn hoofd:
Het RVS-advies uit mei 2020 is te vinden op: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2020/05/12/samenleven-is-meer-dan-overleven
reactie auteurs
Geachte collega, beste Jan.
Dank voor je reactie en terechte kritiek op ons artikel.
Het RVS advies was, met name door de signalering van de gevaren van een vrij monodisciplinair en op beschikbaarheid van voldoende IC-capaciteit gericht beleid, haar tijd ver vooruit in 2020!
We hebben dit rapport inderdaad niet genoemd, maar dat had best gemogen, juist vanwege de goede punten met betrekking tot de bredere maatschappelijke impact van pandemiebeleid, die je terecht nog eens onder de aandacht brengt. Waarom het rapport destijds weinig weerklank heeft gekregen weet ik niet, maar wellicht was het te ver voor de pandemie-troepen uit.
Wij moesten helaas kiezen en het aantal bronnen beperkt houden, maar het RVS rapport kan ik zeker ook nu nog aanbevelen.
Jouw pleidooi om de burger te betrekken kan ik ook slechts beamen. In het Panadapt project hebben we dat gedaan in een sessie over pandemische veerkracht, met behulp van zogenaamd 'group model building' (artikel onder review),. Dat is een gestructureerde vorm van kwalitatief onderzoek over complexe problemen. Daarin namen naast deskundigen ook burgers mee, maar dat komt in dit artikel helaas niet aan de orde. Het is echter terecht dat je het weer noemt en aanbeveelt: we moeten bij het pandemische preparedness-beleid (en al het overige beleid dat burgers raakt) niet alleen over, maar vooral ook met burgers praten en naar hen luisteren.
Gelukkig komen de instrumenten daarvoor, zoals burgerberaad en de burgerfora, ook langzaam meer in zwang.