Nikolsky en zijn teken

Piotr Vasiliyevich Nikolsky (1858-1940) trained as a dermatologist and venereologist in Kiev. In 1898 he was appointed to the chair at the University of Warsaw, which moved to Rostov on the Don during the First World War. In his doctoral dissertation of 1896 he described the sign now named after him; in patients with pemphigus foliaceus, gentle rubbing of the skin causes crinkling because the superficial layer (stratum corneum) slides over the deeper layer. The same phenomenon was soon found in patients with pemphigus vulgaris, which is more common. The sign is absent in about 60% of patients with these conditions. It is also absent in patients with pemphigoid diseases, because in these patients it is the splitting of deeper layers of the skin that causes blistering.

Conflict of interest: none declared. Financial support: J.P. Gijselhart works part time for the Association of the Dutch Journal of Medicine (Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde), Amsterdam.

Pjotr Vasilijevitsj Nikolsky (1858-1940) werd geboren in Usman, centraal Rusland. Hij studeerde geneeskunde aan de St. Vladimir Universiteit te Kiev en verkreeg in 1884 het artsdiploma. Hij bleef daarna verbonden aan de afdeling Dermatologie en Venereologie van diezelfde universiteit. In 1896 voltooide hij een proefschrift over pemphigus foliaceus met 5 eigen patiënten en 17 beschrijvingen uit de literatuur. Over het later naar hem genoemde teken had hij al in 1894 gesproken op het 5e Russische congres voor geneeskunde.1 ,2 Voor het eerst zou hij het hebben waargenomen bij een 44-jarige vrouw, die blaren had opgelopen toen zij van een schommel was gegleden.1 In het proefschrift omschrijft hij het aldus: ‘… een verlies van samenhang tussen de lagen van de epidermis (in het bijzonder tussen het stratum granulosum en het stratum corneum) over het gehele huidoppervlak, met inbegrip van schijnbaar gezonde huidgebieden’.1

Hij had zijn waarneming ook in…

Artikelinformatie

23 april 2011

In print verschenen in

week 27 2011

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A2846

Vakgebied

Dermatologie

Auteursinformatie

Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, Amsterdam.

Prof. dr. J. van Gijn, curator medisch-historische bibliotheek; drs. J.P. Gijselhart, cultuurfilosoof en bibliothecaris.

Contact prof.dr. J. van Gijn (jan@vangijn.com)

Verantwoording

Dr. Elena Lebedeva, Jekaterinburg, Rusland, leverde een bijdrage in de vorm van naspeuringen naar het leven van P.V. Nikolsky.
Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: J.P. Gijselhart heeft een deeltijdaanstelling bij de Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
Aanvaard op 20 oktober 2010