Nieuwe niet-steroïde anti-inflammatoire medicijnen (NSAID's) met minder bijwerkingen, en vrij verkrijgbare laaggedoseerde preparaten

Three recent developments with respect to therapy with non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) are the identification of two isoenzymes of cyclooxygenase (COX-1 and COX-2), the development of NO-NSAIDs, and the availability of low-dose over-the-counter (OTC) NSAIDs.

COX-1 products mainly have a physiologically regulating and protective effect, while COX-2 products result in inflammation.

There is initial enthousiasm for selective COX-2 antagonists with respect to the gastrointestinal adverse reactions. However, recent animal data indicate that high doses of COX-2 antagonists are usually necessary to obtain an adequate anti-inflammatory effect, which doses also antagonize COX-1.

The development of NO-NSAIDs is also promising. These drugs release NO which may protect the local microvasculature. However, there is as yet hardly any practical experience with these drugs.

OTC use of low-dose NSAIDs is increasing. As far as is now known, the overall risk is low because of the lower dose used. Nevertheless, the usual contra-indications should be kept in mind, such as age over 60 years, a prior history of peptic ulcers, co-morbidity, and concurrent treatment with other NSAIDs or anticoagulants.

Samenvatting

Drie nieuwe ontwikkelingen betreffende therapie met niet-steroïde anti-inflammatoire medicijnen (NSAID's) zijn: de ontdekking van twee iso-enzymen van cyclo-oxygenase (COX-1 en -2), de ontdekking van NO-NSAID's en het zonder recept beschikbaar komen van laaggedoseerde NSAID's.

COX-1-producten hebben een voornamelijk fysiologisch regulerende en protectieve werking, terwijl COX-2-producten als inflammatoire agentia werken.

De eerste klinische resultaten met selectieve COX-2-inhibitoren leken bemoedigend wat betreft gastro-intestinale bijwerkingen. Recente dierexperimentele gegevens wijzen er echter op dat ontstekingsremming met COX-2-antagonisten vermoedelijk alleen optreedt wanneer hoge doses worden gebruikt, waardoor echter ook COX-1 wordt geantagoneerd.

Wellicht ook veelbelovend is de ontwikkeling van NSAID's waaraan een stikstofmono-oxide gekoppeld is, de zogenaamde NO-NSAID's. Deze middelen zouden de microcirculatie kunnen beschermen door lokale vrijmaking van NO. Ervaring met deze producten in de praktijk ontbreekt echter nog vrijwel geheel.

Laaggedoseerde NSAID's zijn nu zonder recept verkrijgbaar. Voorzover bekend is het risico van deze NSAID's gering vanwege deze lage dosis. Toch verdient het aanbeveling de bekende risicogroepen in het oog te houden: ouderen, patiënten met een gastro-intestinaal ulcus in de voorgeschiedenis of met comorbiditeit, patiënten die reeds NSAID's of anticoagulantia gebruiken.