Neurologische bijwerkingen van checkpointremmers

3d illustratie imuuncontrolepunteiwitten
Wouter W. van Willigen
Dieuwke A. Schreurs
Frank M. Speetjens
Ellen Kapiteijn
Umesh A. Badrising
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2025;169:D8185
Abstract

Beste collega’s,

Dit artikel gaat over neurologische bijwerkingen van checkpointremmers. Deze bijwerkingen kunnen sterk lijken op symptomen van ziekteprogressie. Hoe maak je het onderscheid? En hoe behandel je deze bijwerkingen?

Steeds meer patiënten met kanker worden behandeld met zogenoemde checkpointremmers, zoals nivolumab, pembrolizumab of ipilimumab. Het werkingsmechanisme van checkpointremmers berust op het vergroten van de antitumorrespons van T-lymfocyten. Hoewel indrukwekkende klinische resultaten beschreven zijn van deze immuunsysteem-ontremmende geneesmiddelen, kunnen zij ook immuungemedieerde neurologische bijwerkingen veroorzaken (‘neurological immune-related adverse events’, neuro-irAE’s).1 Door de vele uitingsvormen en mogelijke gelijkenis met ziekteprogressie zijn neuro-irAE’s moeilijk te herkennen. In dit artikel illustreren wij het spectrum van symptomen, de diagnostiek en de behandeling aan de hand van drie patiënten.

Patiënt A, een 58-jarige vrouw, werd behandeld met checkpointremmers vanwege een gemetastaseerd melanoom. Naast pulmonale…

Auteursinformatie

Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden. Afd. Interne Geneeskunde: dr. W.W. van Willigen, aios interne geneeskunde. Afd. Neurologie: drs. D.A. Schreurs, aios neurologie; dr. U.A. Badrising, neuroloog. Afd. Medische Oncologie, Leiden: dr. F. M. Speetjens en dr. E. Kapiteijn, internisten-oncologen.

Contact W.W. van Willigen (w.w.van_willigen@lumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Auteur Belangenverstrengeling
Wouter W. van Willigen ICMJE-formulier
Dieuwke A. Schreurs ICMJE-formulier
Frank M. Speetjens ICMJE-formulier
Ellen Kapiteijn ICMJE-formulier
Umesh A. Badrising ICMJE-formulier
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Oncologie
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties