Natriumbicarbonaatinfusie bij intoxicatie met tricyclische antidepressiva: aanbevolen ondanks gebrek aan wetenschappelijk bewijs

- Sodium bicarbonate infusion is widely recommended in textbooks for patients who present with self-poisoning from tricyclic antidepressives. Cardiac conduction disorders could also be treated or prevented by means of such an infusion.

- The scientific basis for these recommendations was investigated by using Medline to search for publications about clinical studies that supported the use of sodium carbonate; 111 articles were scrutinized.

- Observational studies and case reports mention a rapid improvement in hypotension and cardiac arrhythmias following the administration of sodium bicarbonate. Results from animal experiments are contentious; it is not clear whether alkalinisation or the administration of extra sodium causes the effect. Randomized studies in patients have not been carried out.

- As the toxicity of sodium bicarbonate is low, and its potential benefit appears to be high, we recommend its use, despite the lack of scientific evidence.

- No recommendations concerning dosing, concentration and the length of the therapy can be provided on the basis of the literature.

Samenvatting

- Natriumbicarbonaat wordt in leerboeken aanbevolen voor patiënten die zich presenteren met een auto-intoxicatie met tricyclische antidepressiva. Cardiale geleidingsstoornissen zouden daarmee kunnen worden behandeld of voorkómen.

- De wetenschappelijke fundering van dit advies werd onderzocht door in Medline te zoeken naar publicaties over klinische onderzoeken die het gebruik van natriumbicarbonaat steunen; 111 artikelen werden onderzocht.

- In observationele, casuïstische beschrijvingen wordt snelle verbetering van hypotensie en hartritmestoornissen na toediening van natriumbicarbonaat gemeld. De resultaten van dierexperimenteel onderzoek zijn controversieel; het is niet duidelijk of alkaliseren dan wel het toedienen van extra natrium het effect bepaalt. Gerandomiseerd onderzoek bij mensen is niet verricht.

- Wegens de geringe toxiciteit en het grote potentiële behandelvoordeel achten wij, ondanks het ontbreken van goed wetenschappelijk bewijs, natriumbicarbonaatinfusie aangewezen.

- Over dosering, concentratie en therapieduur kan geen advies gegeven worden op basis van de literatuur.

Artikelinformatie

Aanvaard op

27 februari 2001

2 september 2001

In print verschenen in

week 35 2001

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2001;145:1686-9

Vakgebied

Geneesmiddelen

GGZ

Interne vakken

Auteursinformatie

Academisch Ziekenhuis, afd. Interne Geneeskunde, Intensive Care Beademing, Postbus 30.001, 9700 RB Groningen.

P.J.W.S.Vrijlandt, assistent-geneeskundige; mw.T.M.Bosch, apotheker; dr.J.G.Zijlstra, internist-intensivist; dr.J.E.Tulleken en dr.J.J.M.Ligtenberg, internisten; dr.T.S.van der Werf, longarts-intensivist.

Contact dr.T.S.van der Werf (t.s.van.der.werf@int.azg.nl)