Mogelijke etiologische rol van retrovirussen en enterovirussen bij het ontstaan van amyotrofische laterale sclerose

- Amyotrophic lateral sclerosis (ALS) is a neurodegenerative disease with unknown pathogenesis. Loss of motor neurons leads to progressive weakness and, finally, respiratory failure with a mean survival of 3 years. A possible causal role of a retroviral infection has recently been suggested by studies of 7 HIV-infected patients who developed a rapid progressive ALS-like disorder as the first manifestation of their HIV-infection. All patients stabilised or improved with antiretroviral therapy. Other research groups have published on the detection of enterovirus RNA in the spinal cords of ALS-patients, also suggesting a viral aetiology of the disease. The results of these neuro-virological studies warrant further research into the possible role of viral infections as a cause of ALS, as well as clinical trials with antiretroviral and anti-enteroviral drugs in ALS.

Amyotrofische laterale sclerose (ALS) is een progressief verlopende neurodegeneratieve aandoening van het centrale en perifere motorisch neuron.1 De ziekte veroorzaakt paresen van extremiteiten, rompmusculatuur en bulbaire spiergroepen. De mentale functies blijven volledig intact. De ziekte openbaart zich meestal tussen het 40e en 60e levensjaar. In Nederland wordt de diagnose ‘ALS’ bij ongeveer 450 patiënten per jaar gesteld. De meeste patiënten overlijden binnen 3 jaar na het stellen van de diagnose door verlammingen van de ademhalingsmusculatuur. De oorzaak van ALS is onbekend en een causale therapie is niet beschikbaar. Alleen riluzol, een glutamaatremmer, geeft een marginale levensverlenging.2

Door de jaren heen zijn vele hypothesen over de etiologie van ALS naar voren gebracht. Ook virale infecties zijn herhaaldelijk geopperd als mogelijke oorzaak van de ziekte. Echter, het is nooit gelukt om een virus te kweken uit weefselmateriaal van patiënten en ook bij serologisch onderzoek zijn er nooit aanwijzingen gevonden voor…