Leermateriaal bij dit artikel
Bij dit artikel hoort extra leermateriaal waardoor u meer inzicht krijgt in het onderwerp. Deze informatie kunt u ook gebruiken bij het geven van bijvoorbeeld colleges.
Overzicht van te behalen accreditatiepunten
| Specialisme | Punt(en) |
|---|---|
| Accreditatie (artsen) buiten eigen vakgebied | 1 |
| Arts voor verstandelijk gehandicapten | 1 |
| Chirurg/Heelkunde | 1 |
| Huisarts | 1 |
| Internist | 1 |
| Maag-, darm- en leverarts | 1 |
| Openbaar apotheker | 1 |
| Specialist ouderengeneeskunde (Verenso) | 1 |
| Ziekenhuisapotheker | 1 |
Misselijkheid is een veelvoorkomende klacht in de eerste en tweede lijn die bij sommige patiënten een uiting is van een ernstige aandoening. In dit artikel bespreken we aan de hand van verschillende vragen uit de dagelijkse praktijk de mogelijke oorzaken, de rol van anamnese, lichamelijk onderzoek en aanvullende diagnostiek en de behandeling van misselijkheid.
Algemeen
Wat is de definitie van ‘misselijkheid’?
Misselijkheid wordt gedefinieerd als het onplezierige, niet-pijnlijke, subjectieve gevoel in de maagstreek, of de neiging te moeten braken.1,2 Misselijkheid moet onderscheiden worden van maagklachten (brandend, opgeblazen, vol of pijnlijk gevoel in de maagstreek) en regurgitatie (opgeven van onverteerd voedsel zonder voorafgaande misselijkheid).3 Wanneer de klachten langer dan 4 weken bestaan, spreken we van chronische misselijkheid.
Hoe vaak komt misselijkheid voor in de huisartsenpraktijk?
De prevalentie van misselijkheid in de Nederlandse huisartsenpraktijk is 7,6 per 1000 patiënten. Vrouwen komen vaker met misselijkheid bij de huisarts dan mannen: 11,1…
Artikelinformatie
Reacties
reactie auteurs
Dank voor reactie. In de paragraaf anamnese/lichamelijk onderzoek geven we een overzicht met patiëntkenmerken die richting kunnen geven aan de differentiaal diagnose van misselijkheid en braken. Zo melden we dat “Bij jonge vrouwen die afvallen kan het braken zelf geïnduceerd zijn (boulimia)”.
Bovenstaande wordt onderbouwd door de wetenschappelijke literatuur, waarbij onder meer gemeld wordt dat anorexia en boulimia nervosa vooral bij vrouwen voorkomen, met een prevalentie van circa 2% bij jonge vrouwen. Eén op de tien tot twintig patiënten is een man1,2.
Dr. J.M. Conchillo, MDL-arts Maastricht MUMC+
1 American Psychiatric Association (2013). Feeding and eating disorders. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed). Washington, DC: American Psychiatric Association.
2 Folder Eetstoornis. Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. www.nvvp.net
Psychogene factoren
Allereerst bedankt voor dit mooie overzichtsartikel! Er bleef bij mij een vraag spelen. Waar in de figuur van de pathogenese moet ik psychogene factoren als oorzaak plaatsen? Valt dit onder stimulatie van de hogere corticale centra?
Alvast bedankt!
Eva Flens, aios huisartsgeneeskunde
reactie auteurs
Dank voor reactie. Psychogene factoren oefenen hun invloed uit via de aanvoerende banen vanuit de cortex cerebri.
Dr. J.M. Conchillo, MDL-arts Maastricht MUMC+
Vrouw-man
Kleine opmerking, op man-vrouw gebied. De volgende zin:
'Bij jonge vrouwen met misselijkheid en gewichtsverlies kunnen de klachten door henzelf geïnduceerd zijn (boulimia nervosa).'
Hoewel dit vast meer gezien wordt onder jonge vrouwen, zijn jonge mannen, iets oudere vrouwen, iets oudere mannen, oftewel gewoon iedereen ook een mogelijkheid. Laten we proberen neutraler te zijn met dit soort ziektebeelden en stereotypen.
Lisa Havinga, student Rijksuniversiteit Groningen