RCT naar effect van aerobe training en cognitieve gedragstherapie

Minder vermoeid bij facioscapulohumerale dystrofie*

Onderzoek
Nicoline B.M. Voet
Gijs Bleijenberg
Jan C.M. Hendriks
Imelda J.M. de Groot
George W. Padberg
Baziel G.M. van Engelen
Alexander C.H. Geurts
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:A8806
Abstract

Samenvatting

Doel

Het onderzoeken van het effect van aerobe training en cognitieve gedragstherapie op chronische vermoeidheid bij patiënten met de spierziekte facioscapulohumerale dystrofie (FSHD).

Opzet

Multicentrische gerandomiseerde gecontroleerde enkelgeblindeerde trial.

Methode

De onderzoekspopulatie betrof 57 volwassen patiënten met FSHD en ernstige chronische vermoeidheid. Zij werden door loting verdeeld tussen 16 weken aerobe training, 16 weken cognitieve gedragstherapie of een wachtlijstperiode met alleen gebruikelijke zorg. Metingen vonden plaats voorafgaand aan, direct na afloop van, en 12 weken na het einde van de behandeling. De primaire uitkomstmaat was ervaren vermoeidheid, gemeten met de subschaal ‘Vermoeidheid’ van de ‘Checklist individuele spankracht’ (NTR1447).

Resultaten

Na 16 weken behandeling was de gemiddelde ervaren vermoeidheid afgenomen bij zowel de groep met aerobe training (-9,1; 95%-BI: -12,4- -5,8) als bij de groep met cognitieve gedragstherapie (-13,3; 95%-BI: -16,5- -10,2), in vergelijking met de wachtlijstgroep. Deze positieve resultaten bleven bestaan na een follow-upduur van 12 weken: -8,2 voor aerobe training (95%-BI: -12,4- -5,8) en -10,2 voor cognitieve gedragstherapie (95%-BI: -14,0- -6,3). Na cognitieve gedragstherapie namen ook de ervaren en gemeten fysieke activiteit, kwaliteit van slaap en kwaliteit van leven toe. Na aerobe training namen naast de afgenomen vermoeidheid alleen de gemeten fysieke activiteit en de kracht van de M. quadriceps toe. Na de follow-upperiode bleven beide groepen fysiek actief en werd bij de groep met cognitieve gedragstherapie een blijvende verbetering van kwaliteit van leven gezien.

Conclusie

Zowel aerobe training als cognitieve gedragstherapie zorgden voor een blijvende daling in de vermoeidheid en een toename van de fysieke activiteit bij patiënten met FSHD.

Auteursinformatie

*Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in Neurology (2014;83:1914-22) onder de titel ‘Both aerobic exercise and cognitive-behavioral therapy reduce fatigue in FSHD: an RCT’. Afgedrukt met toestemming.

Radboudumc, Nijmegen.

Afd. Revalidatie: drs. N.B.M. Voet, revalidatiearts in opleiding (thans: revalidatiearts, Revalidatie Medisch Centrum Groot Klimmendaal, Arnhem); dr. I.J.M. de Groot en prof.dr. A.C.H. Geurts, revalidatieartsen.

Afd. Nijmeegs Kenniscentrum voor Chronische Vermoeidheid: em.prof.dr. G. Bleijenberg, klinisch psycholoog.

Afd. Health Evidence: dr. J.C.M. Hendriks, biostatisticus.

Afd. Neurologie: em.prof.dr. G.W. Padberg en prof.dr. B.G.M. van Engelen, neurologen.

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning voor dit artikel: N. Voet subsidies van het Prinses Beatrix Spierfonds (via ZonMw), het Revalidatiefonds, Revalidatie Nederland, de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen en van de FSHD Global Research Foundation; A. Geurts subsidies van het Prinses Beatrix Spierfonds (via ZonMw), het Revalidatiefonds en van Revalidatie Nederland. ICMJE-formulieren zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Verantwoording

De FACTS-2-FSHD-studie maakt deel uit van een landelijk samenwerkingsverband, het zogenoemde FACST-2-NMD-consortium. In Utrecht wordt een vergelijkbare studie uitgevoerd bij patiënten met ALS, waarvan de resultaten in 2016 worden verwacht, en in Amsterdam bij patiënten met het postpoliosyndroom. De resultaten van de laatstgenoemde studie zijn ter publicatie aangeboden.

Auteur Belangenverstrengeling
Nicoline B.M. Voet ICMJE-formulier
Gijs Bleijenberg ICMJE-formulier
Jan C.M. Hendriks ICMJE-formulier
Imelda J.M. de Groot ICMJE-formulier
George W. Padberg ICMJE-formulier
Baziel G.M. van Engelen ICMJE-formulier
Alexander C.H. Geurts ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties