Resultaten van de MINDACT-studie bij vrouwen met borstkanker

Met MammaPrint minder vaak adjuvante chemotherapie*

Onderzoek
J.J.M. (Koos) van der Hoeven
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2017;161:D1369
Abstract

Samenvatting

Doel

Onderzoeken in hoeverre een genexpressietest (MammaPrint) patiënten met borstkanker kan identificeren die na initiële behandeling volgens klinische parameters een hoog risico hebben op terugkeer van de ziekte, maar bij wie de 5-jaarsoverleving niet toeneemt door adjuvante chemotherapie.

Opzet

Internationale multicentrische gerandomiseerde trial (www.clinicaltrials.gov: NCT00433589).

Methode

Deelnemers waren vrouwen van 18-70 jaar met een resectabel mammacarcinoom in stadium T1-T2 (diameter: < 5 cm) of T3 met maximaal 3 tumorpositieve lymfklieren; 6693 vrouwen voldeden aan de inclusiecriteria. Bij 2142 patiënten gaven het klinische predictieprogramma (‘Adjuvant! Online’) en de MammaPrint een tegenstrijdige uitslag over het risico op een recidief (592 met een klinisch laag risico en hoogrisico genexpressieprofiel, 1550 met een klinisch hoog risico en een laagrisico genexpressieprofiel). Deze patiënten werden gerandomiseerd tussen wel of geen adjuvante behandeling. Na een mediane follow-upduur van 5 jaar werd de ziektevrije overleving vastgesteld.

Resultaten

In de groep met een klinisch hoog risico maar laagrisico genexpressieprofiel was 94,4% van degenen die geen chemotherapie hadden gekregen na 5 jaar nog steeds ziektevrij. Van degenen die wél chemotherapie hadden gekregen, was de ziektevrije 5-jaarsoverleving 95,9%. In de groep met een klinisch laag risico maar een hoog risico op een recidief volgens de MammaPrint was de ziektevrije 5-jaarsoverleving 95,8% voor patiënten die chemotherapie hadden gekregen en 95,0% voor degenen die dat niet hadden gekregen.

Conclusie

Bij een klinisch hoog risico en laagrisico genexpressieprofiel – vastgesteld met de MammaPrint – heeft een patiënt met borstkanker bijna 95% kans dat zij 5 jaar na de oorspronkelijke diagnose nog steeds vrij is van metastasen. Adjuvante chemotherapie verbetert de kans hierop niet.

Auteursinformatie

Radboudumc, afd. Medische Oncologie, Nijmegen.

Prof.dr.ir. J.J.M. van der Hoeven, internist-oncoloog (koos.vanderhoeven@radboudumc.nl).

*Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in The New England Journal of Medicine (2016;375:717-29) met als titel ‘70-Gene signature as an aid to treatment decisions in early-stage breast cancer’. Afgedrukt met toestemming.

Contact (koos.vanderhoeven@radboudumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: dit onderzoek werd mede gefinancierd vanuit het Zesde Kaderprogramma van de Europese Commissie. Een ICMJE-formulier met de belangenverklaring van de auteur is online beschikbaar bij dit artikel.

Auteur Belangenverstrengeling
J.J.M. (Koos) van der Hoeven ICMJE-formulier
Pleidooi voor selectief gebruik van de MammaPrint
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Ewout
Steyerberg

Dit artikel geeft een helder overzicht van de kernbevindingen van de MINDACT-studie maar is apert onjuist in de conclusie dat “adjuvante chemotherapie de kans op ziektevrije overleving niet verbetert”. Ten eerste had de MINDACT-studie te weinig statistische kracht om een betrouwbare uitspraak te doen over het effect van chemotherapie. Het redactioneel stelt terecht: “De uitkomsten vertellen ons echter weinig over het individuele behandeleffect van adjuvante chemotherapie bij patiënten met een klinisch hoog risico.” 1 Ten tweede was het geobserveerde relatieve effect van chemotherapie in lijn met de literatuur. In MINDACT was het relatieve effect 0.78 met een breed betrouwbaarheidsinterval in de groep patiënten met een klinisch hoog en genetisch laag risicoprofiel, en in een meta-analyse ongeveer 0.8 2. Het is een bekende valkuil dat afwezigheid van bewijs wordt geïnterpreteerd als bewijs van afwezigheid van effect. Het originele MINDACT artikel is hier wel zorgvuldig, met als conclusie dat de ziektevrije overleving 1,5 procentpunt lager is zonder chemotherapie in de groep patiënten met een klinisch hoog en genetisch laag risicoprofiel. In de tekst wordt benadrukt dat de studie ‘underpowered’ was om het chemotherapie effect betrouwbaar te testen 3. Dat is de grote beperking van deze studie: te klein om effecten van behandeling in specifieke groepen betrouwbaar vast te stellen. 
 

1.    van der Graaf Y. De gemiddelde Nederlander bestaat niet. NTvG 2017.
2.    Early Breast Cancer Trialists' Collaborative G. Multi-agent chemotherapy for early breast cancer. Cochrane Database Syst Rev 2002:CD000487.
3.    Cardoso F, van't Veer LJ, Bogaerts J, et al. 70-Gene Signature as an Aid to Treatment Decisions in Early-Stage Breast Cancer. N Engl J Med 2016;375:717-29.
  Prof Dr E.W. Steyerberg
Hoogleraar Klinische Biostatistiek en Medische Besliskunde
LUMC en Erasmus MC