In memoriam prof.B.S.Polak.

- Op 24 juli 1993 overleed na een rijk, zeer afwisselend en overvol leven op 79-jarige leeftijd de Amsterdamse huisarts Benjamin Sally Polak. In Nijmegen geboren als zoon van een rabbijn. deed hij in Amsterdam in juli 1941 artsexamen. Maar daar was reeds veel aan voorafgegaan. Men kan de huisarts Polak niet goed begrijpen zonder te weten hoe sterk zijn drang was om onrecht te bestrijden en op te komen voor verdrukte mensen. Ruim voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zag hij het gevaar van het fascisme en werd communist, omdat dit in zijn ogen de beste manier was om tot een rechtvaardiger samenleving te komen. Hij trad actief tot het verzet toe toen de oorlog een feit was, werd door de Duitsers gegrepen, maar zag kans uit de Hollandse Schouwburg in Amsterdam te ontsnappen voor hij op transport naar een concentratiekamp gezet kon worden. Hij was een zeer moedig man en zette zijn werk in het verzet voort. Het sprak dan ook voor zich dat hij na de oorlog de politieke consequenties van zijn opvattingen aanvaardde. Van 1946 tot 1948 was hij wethouder voor de Communistische Partij Nederland (CPN) in Amsterdam, tot 1953 lid van de gemeenteraad en van de Provinciale Staten en van 1956 tot 1960 Lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. In 1990 werd hij ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw.

Direct na de oorlog begon hij zijn werk als medisch adviseur bij de Eenheidsvakcentrale (EVC); hij stond in die functie mensen bij die met de uitvoering van de sociale verzekeringswettten in aanvaring kwamen. Daar is hij heel lang mee doorgegaan en algemeen werd Polak gezien als een autoriteit op het terrein van de uitvoering van de sociale wetgeving. In het verlengde daarvan moet zijn sterke betrokkenheid bij de hulp aan oorlogsslachtoffers in ons eigen land, maar ook bij de gezondheidszorg in Vietnam gezien worden. Polak verdroeg onrecht en onderworpenheid niet en gedurende tientallen jaren heeft hij zeer veel mensen aan zich verplicht door zijn directe persoonlijke betrokkenheid, door zijn visie op wat er verkeerd is in onze maatschappij en op de manier waarop dat veranderd zou kunnen worden.

In 1949 vestigde hij zich als huisarts te Amsterdam, in 1969 werd hij bij de Universiteit te Amsterdam lector in de huisartsgeneeskunde en van 1977 tot 1984 was hij hoogleraar. Gedurende ruim een halve eeuw heeft hij op vele duizenden patiënten de ondeelbare persoonlijke indruk gemaakt als huisarts èn als Ben Polak. In de stroom reacties op zijn overlijden komt dat ook naar voren. Een markant man met een enorme belangstelling voor de geneeskunde, maar ook voor allerlei persoonlijke details en voor de internationale politiek. Hij was meer een spreker dan een schrijver, waardoor zijn invloed vooral zichtbaar werd in de directe omgang met mensen. Zijn eigenzinnigheid en soms ook rechtlijnigheid, gepaard aan zijn consequente afkeer van kliekvorming in welke vorm dan ook, kenmerkten zijn optreden. Het is onbegonnen werk hier zijn lidmaatschappen en functies op een rij te zetten en dat zou ook weinig toevoegen aan het overheersende beeld. Vóór alles was Polak een opgewekte, warmvoelende, behulpzame huisarts.

Op zondag 3 oktober om 13.00 uur vindt een herdenkingsbijeenkomst in de Stadsschouwburg plaats waar ongetwijfeld velen zullen laten merken hoe belangrijk Ben voor hen was.