Marius Tausk (1902-1990), invloedrijk endocrinoloog en producent van geneesmiddelen; terugblik bij zijn honderdste geboortedag

- Marius Tausk, born in Sarajevo, studied medicine at Graz in Austria. In 1926, he attended a socialist youth rally in Amsterdam. Whilst there, he met Prof. Ernst Laqueur, a pharmacologist in Amsterdam, who offered him a position at Organon, a newly-founded pharmaceutical company in Oss, the Netherlands. He remained in the Netherlands and became the driving force behind this innovative company. Tausk made many contributions to new developments across the field of endocrinology, including the discovery of the adrenal steroids (together with T.Reichstein, Nobel Prize Laureate in 1950), and the development of oral contraceptive pills. He was astute enough to quickly patent the first corticosteroids. He could quickly extract the essential elements from an information source and disseminate this in five languages. His sharp judgment brought him friends and admirers, yet also those who feared him. In 1937 he was appointed as a private lecturer at the Medical Faculty of Utrecht University and in 1956 he was made Special Professor of Theoretical Endocrinology. He was awarded a number of scientific distinctions including two honorary doctorates. In 1949 he was honoured with the Knighthood of the Order of The Netherlands Lion.

Samenvatting

Marius Tausk, geboren in Sarajevo, studeerde medicijnen in Graz, Oostenrijk. In 1926 bezocht hij een socialistisch jeugdcongres in Amsterdam en kwam hij in contact met prof. Ernst Laqueur, farmacoloog aldaar. Hij kreeg het aanbod om bij het nieuwe bedrijf Organon in Oss te komen werken, bleef in Nederland en werd dé man achter dit innoverende farmaceutische bedrijf. Tausk droeg veelvuldig bij aan nieuwe ontwikkelingen op zeer verschillende gebieden binnen de endocrinologie, zoals de ontdekking van de corticosteroïden (met T.Reichstein, Nobelprijswinnaar in 1950) en de ontwikkeling van de orale contraceptieve pil. Hij wist de corticosteroïden snel te patenteren. Hij was in staat uit informatie het essentieelste te halen en dit in vijf talen door te geven. Tausk was een scherpzinnig mens – een eigenschap die hem veel vrienden opleverde, maar ook gevreesd maakte. De faculteit Geneeskunde van de Universiteit Utrecht benoemde hem in 1937 tot privaatdocent en in 1956 tot buitengewoon hoogleraar met de cryptische leeropdracht ‘theoretische endocrinologie’. Hij ontving een aantal hoge wetenschappelijke onderscheidingen, waaronder twee eredoctoraten. In 1949 werd hij tot ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw benoemd.