Lachen op advies van de oogarts?

Het oogoppervlak is een van de locaties waar allerlei maatschappelijke veranderingen tot uiting komen. Zo vergroten vergrijzing, aircogebruik, luchtvervuiling, schermgebruik en medische behandelingen het risico op dysfunctie van de traanfilm. Daardoor hebben wereldwijd inmiddels zo’n 360 miljoen mensen een klachtenpatroon dat we kennen onder de misleidende term ‘droge ogen’.

Kunsttranen zijn maar beperkt effectief bij de behandeling van pijnlijke, lichtgevoelige, wazig kijkende ogen die snel tranen en normaal kijken bemoeilijken. Daarom randomiseerde een onderzoeksgroep uit Guangzhou 299 nieuwe patiënten met lichte tot matige klachten van droge ogen voor ofwel 4 keer per dag kunsttranen, ofwel vier keer per dag 5 minuten een geheel andere aanpak, namelijk lachtherapie (BMJ. 2024:386:e080474). De lachtherapiesessies in de studie werden ondersteund met een app die gezichtsuitdrukkingen kan herkennen. Van de deelnemers was 74% vrouw en de gemiddelde leeftijd was met 29 jaar duidelijk lager dan die van de typische patiënt.

De groep die hyaluronzuurhoudende druppels kreeg, scoorde na 8 weken behandelen bijna 9 punten beter op de 100-punts droge-ogenschaal. Bij mensen die lachsessies hadden gedaan was dit effect iets beter, zij het zonder significant verschil: 10,5 punten. Ook hadden de lachers uiteindelijk een iets stabielere traanfilm en leek het positieve effect in de 4 weken na de behandeltermijn langer door te werken. In de groep met lachtherapie stopten overigens 5 van de 149 gerandomiseerde deelnemers de behandeling, tegen 0 van de 150 druppelgebruikers. Hier speelt het verschil in tijdsinvestering tussen 4 keer 5 minuten lachtherapie en viermaal een kunsttraan indruppelen mogelijk mee.

Hoe lachsessies de klachten van het oogoppervlak kunnen verminderen, is voor de onderzoekers een onderwerp van speculatie. Heeft lachen een effect op de traanklier? Helpt het de Meibomkliertjes om de vettige component in de traan uit te scheiden? Is het autonome zenuwstelsel betrokken? Of komt het doordat lachen leidt tot een oxytocinepiek – iets wat bij dieren de traanproductie stimuleert?

Helaas ontbrak een placebogroep, maar de Chinese groep concludeert dat geforceerd lachen in ieder geval niet slechter werkt dan viermaal daags een druppel hyaluronzuur. Het is niet bekend of de kunsttraanindustrie, waarin zo’n 3 miljard euro omgaat, dit grappig vindt.