Jeugd terug in beeld

Tien jaar geleden werd de jeugdzorg met badwater en al, met een decentraliserende zwiep, naar buiten gesmeten. Het doel: persoonlijke zorg dicht bij huis, eenvoudige financiering, minder bureaucratie. Het resultaat na tien jaar: een recordaantal jongeren wacht op hulp; het jeugdhulpaanbod is versnipperd met een wildgroei aan jeugdhulpaanbieders en de kosten zijn meer dan verdubbeld van 3,5 miljard in 2015 tot 8,1 miljard in 2024.

Met ‘ravijnjaar’ 2026 in het vooruitzicht, waarin gemeenten fors minder geld gaan ontvangen voor de financiering van het sociaal domein, dreigt de jeugd het kind van de rekening te worden. Want het gaat niet goed: het aantal jongeren dat rookt of vapet stijgt en de vaccinatiegraad onder kinderen blijft zorgelijk. In de kwetsbaarste wijken van Den Haag daalde die vorig jaar naar minder dan 50%, wat leidde tot een lokale uitbraak van mazelen. De schermtijd onder baby’s (!) en kinderen neemt in rap tempo toe, met als gevolg een zorgwekkende toename van myopie.

Juist bij onze jeugd zijn nog de meeste gezonde levensjaren te winnen

Intussen blijft effectieve regelgeving uit of komt (te) laat. Nog te vaak legt de overheid de verantwoordelijkheid voor gezondheidsproblemen bij het individu of diens ouders en krijgt de markt vrij spel. Zo krijgt Big Tech nu – in navolging van de tabaksindustrie en voedselgiganten – de kans hun winst te verzilveren over de rug van de jeugd. Terwijl juist bij onze jeugd nog de meeste gezonde levensjaren te winnen zijn en we weten dat voorkomen beter is dan genezen. Sterker nog: op basis van de kinderrechten is de overheid verplicht om ondersteuning te bieden wanneer dat nodig is.

Virchow stelde al dat politiek niets anders is dan geneeskunde op grote schaal. Laten wij ons als zorgsector dus samen inzetten voor de jeugd. Als je het nog niet gedaan hebt: zet je handtekening onder NicotiNEE. Onderschrijf – of begin – soortgelijke initiatieven op het gebied van buitenspelen en gezonde voeding. Trek hierin op met collega’s, desnoods buiten je eigen vakgebied (is sowieso goed voor je T-shape). Vraag die tiener met hoofdpijn in je spreekkamer eens wat er leuk is op sociale media, in plaats van diens gebruik simpelweg af te keuren. Want de jeugd verdient inzet, begrip en een toekomst.