Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Inzet van getrainde donatiedeskundigen: vaker toestemming van nabestaanden voor orgaan- en weefseldonatie*

Onderzoek
Nichon E. Jansen
Hendrik A. van Leiden
Bernadette J.J.M. Haase-Kromwijk
Nardo J.M. van der Meer
Edwin Vorstius Kruijff
Netty van der Lely
Hans van Zon
Arend-Jan Meinders
Machteld J. Mosselman
Andries J. Hoitsma
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A4300
Abstract
Abstract
Sluiten
Appointing ‘trained donation practitioners’ results in a higher family consent rate in the Netherlands: a multicenter study

Objective

The process of obtaining consent for organ and tissue donation is complex for both families and professionals. The objective of this study was to assess whether the long-term guidance of the relatives of ICU patients, in combination with the training of staff on communicating on organ donation, is of overriding importance in increasing the donation consent rate. A multicentre study was conducted at 3 hospitals for this purpose.

Design

Multicentre study.

Method

We compared the family consent rate for donation at 1 intervention hospital with those from 2 control hospitals between December 2007 and November 2009. At the intervention hospital, trained donation practitioners guided 66 families throughout the ICU hospitalisation until they had reached decisions regarding donation. At the first control hospital, where no family guidance or training took place, 107 families were approached. At the second control hospital, ‘hostesses’ not trained in discussing donation-related questions supported 99 families during the period of hospitalisation. A total of 272 families of potential donors were approached and asked to consent for donation. We compared consent rates, and evaluated the families’ experiences by means of a questionnaire sent approximately 4 months after death.

Results

Family consent rates were significantly higher at the intervention hospital (57.6%) than at the control hospitals (34.6% and 39.4%, respectively). The response rate to the questionnaire was 69%. The answers revealed no confounding variables that could have influenced the consent rate.

Conclusion

The appointment of trained donation practitioners at the intervention hospital, who guided families during the period of ICU hospitalisation and the donation decision-making process, resulted in a significantly higher consent rate.

Conflict of interest: none declared. Financial support: the writing of this article was financially supported by the Dutch Ministry of Health, Welfare and Sport.

Samenvatting

Doel

Het toestemmingsproces voor orgaan- en weefseldonatie is complex, zowel voor nabestaanden als voor professionals. Het doel van deze studie was om te beoordelen of de combinatie van langdurige begeleiding van familie van opgenomen patiënten op de Intensive Care (IC) én training in communicatie rond donatie van doorslaggevend belang zijn bij het verhogen van het toestemmingpercentage voor donatie. Hiervoor is een multicenterstudie uitgevoerd in 3 ziekenhuizen.

Methode

We vergeleken toestemmingen voor donatie onder nabestaanden in 1 interventieziekenhuis en 2 controleziekenhuizen tussen in de periode december 2007-november 2009. In het interventieziekenhuis begeleidden getrainde donatiedeskundigen 66 families gedurende de opname op de IC totdat een beslissing ten aanzien van donatie was genomen. In het eerste controleziekenhuis werden 107 families benaderd voor donatie, zonder extra familiebegeleiding of training. In het tweede controleziekenhuis ondersteunden gastvrouwen 99 families gedurende de opnameperiode; zij waren niet getraind in het bespreken van donatie. In totaal zijn 272 families van potentiële donoren benaderd met het verzoek om donatie. We vergeleken toestemmingpercentages en evalueerden de evaringen onder nabestaanden door middel van een vragenlijst die ongeveer 4 maanden na het overlijden werd verstuurd.

Resultaten

Het toestemmingspercentage onder nabestaanden was significant hoger in het interventieziekenhuis (57,6%) dan in de controleziekenhuizen (respectievelijk 34,6% en 39,4%). De respons op de vragenlijsten was 69%. Uit de antwoorden kwamen geen andere factoren naar voren die mogelijk het toestemmingpercentage hadden beïnvloed.

Conclusie

Het aanstellen van getrainde donatiedeskundigen in het interventieziekenhuis, die familie begeleidden gedurende de opname op de IC-afdeling en in het beslisproces voor donatie, resulteerde in een significant hoger toestemmingpercentage.

Artikelinformatie
In print verschenen in
week 6 2012

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A4300
Vakgebied
Zorgorganisatie
IC-geneeskunde
Auteursinformatie

Nederlandse Transplantatie Stichting, Leiden.

Drs. N.E. Jansen, senior beleidsmedewerker/onderzoeker; dr. H.A. van Leiden, senior onderzoeker; drs. B.J.J.M. Haase-Kromwijk, directeur.

Amphia Ziekenhuis, afd. Intensive Care, Breda en Oosterhout.

Dr. N.J.M. van der Meer, anesthesioloog-intensivist; E. Vorstius Kruijff MA, donatiefunctionaris.

Sint Elisabeth Ziekenhuis, afd. Intensive Care, Tilburg.

Dr. N. van der Lely, internist-intensivist; H. van Zon, donatiefunctionaris.

Sint Antonius Ziekenhuis, afd. Intensive Care, Nieuwegein.

Dr. A.J. Meinders, internist-intensivist; drs. M.J. Mosselman, donatiefunctionaris.

Universitair Medisch Centrum St Radboud, divisie Nefrologie, Nijmegen.

Prof.dr. A.J. Hoitsma, nefroloog.

* Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in Transplant International (2011;24:1189-97) met als titel ‘Appointing ‘trained donation practitioners’ results in a higher family consent rate in the Netherlands: a multicenter study’. Afgedrukt met toestemming.

Contact drs. N.E. Jansen (n.jansen@transplantatiestichting.nl)

Verantwoording

Leonieke Kranenburg van de faculteit Medische psychologie van het Erasmus Medisch Centrum hielp bij het ontwikkelen van de vragenlijst. Jacqueline Smits van Eurotransplant International hielp bij de statische analyses.
Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: dit artikel is tot stand gekomen met financiële ondersteuning van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Aanvaard op 9 november 2011

Gerelateerd
Meer donoren: door markt, overheid of gemeenschap?
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties