Individueel crisisplan weinig geconsulteerd

Veel crisisgevoelige psychiatrisch patiënten hebben geen individueel crisisplan, ook al zouden ze dat zelf wel willen. In zo’n plan, samengevat in een ‘crisiskaart’ die de patiënt in zijn portemonnee kan dragen, beschrijven de patiënt en zijn behandelaren de vroege symptomen van een terugval en hoe in dat geval gehandeld moet worden. Maar ook als er wel een crisisplan is, wordt dit bij twee derde van de patiënten niet geraadpleegd op momenten waarop dat nodig is, blijkt uit Rotterdams onderzoek (Psychiatr Serv. 2016; online 15 april).

Asia Ruchlewska (Erasmus MC) en haar collega’s volgden 139 patiënten met schizofrenie of een bipolaire stoornis uit wijkgerichte teams van 3 ggz-instellingen in Rotterdam. Alle patiënten namen deel aan een trial naar het effect van crisisplannen en waren ingeloot voor de interventiegroep: zij zouden dus samen met hun behandelaar, een psychiatrisch verpleegkundige, zo’n plan moeten opstellen. Dit lukte uiteindelijk bij twee derde van de patiënten, na gemiddeld 5 herinneringen aan de behandelaar.

Bijna de helft van de 89 patiënten met een crisisplan raakte tijdens de anderhalf jaar durende follow-up inderdaad in een crisis: zij bezochten een psychiatrisch spoedspreekuur of lieten zich vrijwillig opnemen (n = 24) of werden gedwongen opgenomen (n = 14). Slechts bij twee derde van deze patiënten werd het crisisplan bekeken; bij de onvrijwillige opnames zelfs maar bij 1 persoon (11%).

Of dit nu betekent dat het raadplegen van het crisisplan gedwongen opname kan voorkomen, of dat patiënten in een minder ernstige crisis vaker hun crisiskaart tevoorschijn halen, is op basis van dit onderzoek niet te zeggen.

De onderzoekers vinden in ieder geval dat behandelaren zich meer bewust moeten zijn van de mogelijke voordelen van een crisisplan. Wellicht leidt dit ook tot meer prioriteit bij het opstellen ervan.