Huisbezoek

Je komt nog eens ergens binnen als huisarts en ziet nu eens typisch Jordanese krullen, dan weer een strak design. Beginnende aiossen en coassistenten kijken hun ogen uit. Weliswaar doen we minder visites dan enige decennia geleden, maar het blijft een wezenlijke taak van huisartsen. Visites doe ik vrijwel alleen nog bij ouderen. Niet zelden passen de puzzelstukjes van een complex probleem in elkaar als je even thuis gaat kijken. Vaak is de jongste op mijn visitelijstje diep in de zeventig. Zomaar even kijken zonder aanleiding doe ik vrijwel nooit.

Sinds vele, vele jaren praten en schrijven huisartsen over het nut van sociale visites: het af en toe even langsgaan bij kwetsbare ouderen om te kijken of het allemaal nog gaat. We hebben of maken er tegenwoordig niet veel tijd voor vrij en pakken onze schuldgevoelens aan door te denken dat ze toch weinig opleveren. Her en der nemen praktijkondersteuners deze sociale visites over. Maar heeft dat zin? Sporen we er gezondheidsproblemen mee op en kunnen we die dan ook oplossen?

Strikt genomen geeft het onderzoek van Bouman et al. elders in dit tijdschrift geen antwoord op die vraag. Zij lieten immers wijkziekenverzorgenden en niet praktijkondersteuners de huisbezoeken doen. Wijkziekenverzorgenden werken niet in een huisartsenpraktijk en horen dus niet bij de dokter zoals de praktijkondersteuners. Maar toch, de interventie is niet veel anders dan wanneer de huisbezoeken door de huisarts en haar praktijkondersteuner georganiseerd zouden zijn. Praten en vragen of het nog wel gaat. Valt u vaak, hoe gaat het met eten en de boodschappen, bent u af en toe duizelig, lukt het een beetje met de pillen, komt u nog wel buiten? De onderzoeksgroep is ook goed gekozen: kwetsbare ouderen met bekende problemen. Precies de groep die ook vanuit de huisartsenpraktijk bezocht wordt.

Al die bezoeken leverden geen gezondheidswinst op. Zorg voor kwetsbare ouderen is een essentiële taak van huisartsenpraktijken, maar het kan dus ook zonder visiteprogramma. Einde discussie, weg met het schuldgevoel.

De uitkomst is vooral interessant voor huisartsen en geriaters, maar de opzet van het onderzoek is relevant voor heel veel specialismen. Het is immers een mooi voorbeeld van gerandomiseerd onderzoek bij een complexe interventie. Het ontkracht het idee dat je zorgexperimenten niet via een strak design kunt onderzoeken. Dat kan dus vaker met een goede klinische trial dan we denken.