Heeft alfacalcidol invloed op renale osteodystrofie bij matige nierinsufficiëntie?

Ter preventie van renale osteodystrofie verrichtten Hamdy et al. een prospectief, gerandomiseerd dubbelblind onderzoek met placebocontrole, waarbij zij alfacalcidol (een afgeleide van vitamine D) gaven aan patiënten met een nog slechts matig gestoorde nierfunctie (creatinineklaring: 15-50 mlmin).1 Bij geen van de deelnemers waren er aanwijzingen gevonden voor een botziekte (klinisch, biochemisch noch radiografisch). De patiënten kregen een placebo (n = 87) of alfacalcidol (n = 89). De 2 groepen waren vergelijkbaar wat betreft leeftijd, geslacht, primaire nierziekte, nierfunctie, bloeddruk, biochemische, radiologische en histologische botkenmerken. De follow-up-duur was maximaal 2 jaar of tot dialyse. Bij 134 patiënten (72 in de alfacalcidol- en 62 in de placebogroep) werd zowel voor als na het onderzoek een cristabiopt verricht. Bij het begin van het onderzoek bleken 132 patiënten wel degelijk histologische botafwijkingen (zoals osteitis fibrosa) te hebben. De 44 patiënten zonder botafwijkingen hadden een significant hogere creatinineklaring (35,9 vs. 30,8 mlmin; p

Ten opzichte van de placebo- waren er in de alfacalcidolgroep een statistisch significante toename van de gecorrigeerde serumconcentratie calcium in het bloed, een toename van de calcium- en een afname van de hydroxyproline-excretie (aan het einde van het onderzoek) in de 24-uursurine. Er was geen statistisch significant verschil tussen beide groepen wat betreft de gemiddelde fosfaatuitscheiding in de urine, de stijging van de gemiddelde serumfosfaatconcentratie, de achteruitgang van de nierfunctie of de röntgenfoto's van de handen. De parathormoon- en de alkalische-fosfatasewaarden in het bloed bleven onveranderd in de alfacalcidolgroep, maar waren toegenomen in de placebogroep. In de alfacalcidolgroep waren bij, 23 patiënten (42) de histologische botafwijkingen verdwenen; in de placebogroep slechts bij 2 patiënten (4) (P

Uit dit onderzoek blijkt dat toediening van alfacalcidol het beloop van de subklinische renale osteodystrofie bij patiënten met een matige nierinsufficiëntie in positieve zin kan beïnvloeden zonder een verslechtering van de nierfunctie te veroorzaken.