artikel
In het afgelopen academische jaar had ik het voorrecht om namens Nederland als Harkness fellow te worden uitgezonden om een jaar onderzoek te doen in de VS. Dit fellowship wordt gefinancierd door de Commonwealth Fund, een charitatieve organisatie die in 1918 opgericht is door de filantropische familie Harkness, rijk geworden in de olie-industrie. Hun missie: een goede, toegankelijke gezondheidszorg voor iedereen, met speciale aandacht voor kinderen, ouderen, armen en etnische minderheden. Mijn onderwerp: patiënten met multimorbiditeit. Mijn standplaats: Harvard School of Public Health in Boston. De regionale krant in Gorinchem, waar ik ook huisarts ben, kopte met: ‘ambitieus sabbatical op Harvard’.
Amerika is het rijkste en machtigste land ter wereld en blinkt uit op vele terreinen. Het heeft de meeste medailles gewonnen bij de Olympische Spelen, maar met de gezondheidszorg wil het nog niet zo lukken. Het geeft daaraan weliswaar het meeste geld in de wereld uit (16% van het bruto nationaal product tegenover 9% in Nederland), zonder dat de prestaties bijzonder goed zijn. Uit internationaal vergelijkend onderzoek blijkt dat de VS slecht scoren op gebied van toegankelijkheid, efficiency, veiligheid en coördinatie van de zorg, en dat Nederland het opvallend goed doet. De 46 miljoen onverzekerden (15% van de bevolking) en de hoge kosten baren de Amerikanen grote zorgen. Maar met Obama aan het roer worden er veranderingen ten goede voorspeld. ‘Change: yes we can!’
Gaat dat lukken? Ik denk het wel, er gaat iets veranderen. Maar de vraag is hoe lang het nog gaat duren. In Nederland heeft het ook meer dan twintig jaar aan voorbereiding gekost om de stelselherziening in 2006 erdoor te krijgen. Daarnaast kampt Obama met het probleem dat Amerikanen een gloeiende hekel hebben aan overheidsmaatregelen. Zeker als dit betekent dat de kostbare ‘tax dollars’ worden uitgegeven aan zaken waar men zelf weinig van merkt. Solidariteit, een noodzakelijk beginsel om de problemen in de zorg op te lossen, wordt door veel Amerikanen afgedaan als ‘socialism’ of ‘spreading the wealth’ en dat kan zelfs een democratische president stemmen kosten.
Al eerder hebben Amerikaanse presidenten geworsteld met de gezondheidszorg. Clintons geplande hervormingen in de jaren negentig leken aanvankelijk veelbelovend, maar zijn toch gesneuveld doordat andere zaken – de crisis in het Midden-Oosten – ineens belangrijker werden geacht. Er rust een last op de schouders van Obama, de belofte van Amerika en de hoop voor de wereld. Ruim een half jaar na zijn beëdiging is de gezondheidszorg regelmatig onderwerp van gesprek geweest. Maar is er al wat veranderd?
In april is er een ‘Health Reform Office’ op gericht om de hervormingsplannen van Obama te helpen implementeren. De doelen van de hervormingen zijn duidelijk: betaalbare kwaliteitszorg voor alle Amerikanen, met behoud van keuzevrijheid van dokter en zorgverzekeraar. Maar in de praktijk is er nog weinig veranderd. We zullen geduld moeten hebben.
Reacties