Gewijzigd beleid bij vergeten combinatiepil

In mei 2020 is de herziene NHG-standaard ‘Anticonceptie’ gepubliceerd. Het beleid bij het vergeten van de combinatiepil is op een aantal punten gewijzigd. De belangrijkste wijziging is dat voortaan bij het vergeten van de eerste pil van een nieuwe strip, na een stopweek van 7 dagen, het advies geldt om noodanticonceptie te overwegen indien er in de 5 voorgaande dagen onbeschermd seksueel contact heeft plaatsgevonden. Bij het vergeten van pillen later in week 1 geldt dit advies net als voorheen pas bij 2 of meer vergeten pillen. In week 2 is er een kleine aanpassing: vanaf het vergeten van 3 in plaats van 4 pillen geldt nu het advies om een condoom te gebruiken tot de pil 7 dagen achter elkaar is ingenomen. Deze adviezen zijn ook aangepast in het Farmacotherapeutisch Kompas (FK), bijvoorbeeld bij ethinylestradiol/levonorgestrel.

De adviezen zijn aangepast in afstemming met de KNMP, NVOG, LCI/RIVM en het CBG en zijn voor huisartsen, gynaecologen en apothekers het uitgangspunt voor het beleid. De NHG-standaard is gebaseerd op de in 2016 herziene richtlijn van de WHO. De adviezen van de WHO zijn op hun beurt gebaseerd op een systematische review (Contraception. 2013;87:685-700) waaruit blijkt dat de adviezen in bijsluiters mogelijk te risicomijdend zijn.

In navolging van een recent verschenen Britse richtlijn, is in de NHG-standaard gekozen om voor verlenging van de stopweek voorzichtiger te zijn dan het WHO-advies. Uit onderzoek blijkt namelijk dat bij verlenging ≥ 24 uur het risico op ovulatie toeneemt. Hoewel het risico op zwangerschap onduidelijk is, is te laat starten na de stopweek ook op theoretische gronden risicovol.

Het advies voor week 2 is aangepast, zodat het aansluit bij het WHO-advies. Onderzoek heeft uitgewezen dat het risico op ovulatie ook bij het vergeten van 4 pillen in week 2 waarschijnlijk nog zeer klein is, maar bij pillen < 30 µg ethinylestradiol bestaat hierover te veel onzekerheid. In de NHG-standaard is er om praktische redenen voor gekozen om geen onderscheid te maken naar adviezen voor pillen met meer en met minder dan 30 µg ethinylestradiol.

In de standaard is ook aandacht voor het bespreken van de optie om af te wijken van de standaardadviezen: dit is bijvoorbeeld afhankelijk van hoe groot het belang van een stel is om zwangerschap te voorkomen.

Omdat er nauwelijks onderzoek is gedaan naar het vergeten van combinatiepillen met estradiol, meerfasenpreparaten, vaginale ringen of anticonceptiepleisters, verwijst de standaard daarvoor naar de adviezen in de bijsluiters. Deze adviezen zijn ook aangepast in het FK op basis van de productinformatie, bijvoorbeeld bij estradiol/diënogest en estradiol/nomegestrol.