Gerichte cytologische botpunctie wegens gevonden afwijkingen op het skeletscintigram

– Skeletal scintigraphy with the isotope ^99mTc-methylene diphosphonate will reveal bone lesions even at early stages, when no particular abnormalities can be observed in the X-ray film. Superficially localized lesions can easily be punctured during the scintigraphy for diagnostic purposes.

In 87 patients, 110 such punctures were performed, mostly from the ribs, using a standard bone marrow needle. Of the 110 puncture samples, 70 yielded sufficient material for the preparation of histological sections as well; in 11 of these, tumour cells were found in the smear while these had not been observed in the histological sections.

Rib lesions in patients with malignancies may have had an injury as their cause. When the bone puncture gives a negative result, intensive treatment of supposed metastases is not necessary. Four times, negative findings prompted the decision to resect the primary tumour after all. In two patients with a probably false-negative result of the puncture, the diagnosis of malignancy has presumably been missed. Positive findings virtually always led to changes of the therapeutic management.

Samenvatting

Skeletscintigrafie met het isotoop ^99mTc-methyleendifosfonaat maakt al in een vroeg stadium botafwijkingen aantoonbaar, ook daar waar op de röntgenfoto geen bepaalde afwijkingen worden waargenomen. Oppervlakkig gelegen afwijkingen laten zich tijdens scintigrafie gemakkelijk puncteren voor diagnostische doeleinden.

Bij 87 patiënten zijn op deze wijze 110 puncties verricht merendeels uit de ribben en met een normale beenmergnaald. 70 van de 110 punctaten leverden voldoende materiaal voor het tevens vervaardigen van histologische coupes; bij 11 ervan werden wel tumorcellen in de uitstrijk gevonden, terwijl deze in de histologische coupes niet gezien werden.

Ribafwijkingen bij patiënten met maligne aandoeningen kunnen een trauma als oorzaak hebben. Bij een negatieve uitslag van de botpunctie kan dan intensieve behandeling van vermeende metastasen achterwege blijven. Viermaal was een negatieve uitslag reden om toch tot resectie van de primaire tumor te besluiten. Bij 2 patiënten met een waarschijnlijk fout-negatieve uitslag van de punctie is de diagnose maligniteit vermoedelijk gemist. Naar aanleiding van een positieve uitslag werd vrijwel steeds het therapiebeleid gewijzigd.