Geen effect van verlengde drainage na open-hartchirurgie op de incidentie van postoperatieve pericardiale effusie

- Pericardial effusion (PE) frequently occurs after cardiac surgery and, in some cases, complicates the postoperative course. This study was performed in order to assess if prolongation of the postoperative drainage period may result in a decreased incidence of PE. For this purpose we studied 100 patients, randomised into two groups. In group I (50 patients) standard drainage of the thorax was performed. In group II (50 patients) the drainage period was prolonged by 24 hours. The amount of fluid drained during the additional period did not correlate with preceding fluid production. Echocardiography performed on the sixth postoperative day revealed a virtually equal incidence of PE in both groups: 26 patients in group I, 29 patients in group II. None of the observed effusions resulted in clinical signs of cardiac tamponade. PE occurred more frequently in patients with more than 60 ml of additional drainage volume (p < 0.01). We conclude that: (1) prolonging the duration of postoperative drainage does not result in a lower incidence of postoperative PE and (2) the aetiological process causing PE in a number of patients is probably already active during the early postoperative course.

Samenvatting

Pericardiale effusie (PE) komt frequent voor na open-hartchirurgie en leidt in enkele gevallen tot complicering van het postoperatieve beloop. Dit onderzoek had als doel om uit te zoeken of de incidentie van PE teruggedrongen kan worden met een verlenging van de postoperatieve drainageduur. Hiertoe onderzochten wij 100 patiënten, die op gerandomiseerde wijze waren ingedeeld in 2 groepen. In groep I (50 patiënten) vond standaarddrainage van de thorax plaats. In groep II (50 patiënten) werd de drainageduur met 24 uren verlengd.

Het volume van het gedurende de additionele periode gedraineerde vocht hing niet samen met de voorafgaande vochtproduktie. Echocardiografie op de zesde postoperatieve dag wees uit dat PE in beide groepen in nagenoeg gelijke mate voorkwam: 26 patiënten in groep I, 29 patiënten in groep II. De effusie leidde nooit tot tekenen van een harttamponade. PE kwam frequenter voor bij patiënten met een additioneel drainagevolume van > 60 ml (p < 0,01).

Wij concluderen dat verlengde drainage geen gunstig effect heeft op het optreden van postoperatieve PE en dat de oorzaak van postoperatieve PE waarschijnlijk in een aantal gevallen reeds in het vroege postoperatieve beloop aanwezig is.