In de rubriek ‘10 vragen over’ beantwoorden experts veelvoorkomende vragen over een bepaald onderwerp. Test je kennis met de onlinetoets.
De meeste patiënten beslissen graag mee over hun behandeling. Maar wat is daarvoor nodig? In hoeverre stellen zorgverleners hun patiënten al in staat om samen te beslissen? En hoe kan het beter?
Toets voor nascholing
Aan dit artikel is een toets gekoppeld waarmee je nascholingspunten kan verdienen. De toets is beschikbaar tot 29 juli 2027.
Overzicht van te behalen accreditatiepunten
| Specialisme | Punt(en) |
|---|---|
| Alle BIG-erkende specialismen | 1 |
- Deze toets geldt voor alle BIG-erkende specialismen en levert je 1 nascholingspunt op. De toets is geaccrediteerd door ABAN, NAPA, KNMP, NVZA en V&VN.
- De toets telt mee binnen en buiten het eigen vakgebied voor medisch specialisten, huisartsen, sociaal geneeskundigen, specialisten ouderengeneeskunde, apothekers, physician assistants en verpleegkundig specialisten.
- De toewijzing van punten verloopt via PE-online (het herregistratiesysteem) na het invullen van je BIG-nummer.
Samenvatting
Bij gedeelde besluitvorming (‘shared decision making’) werken zorgverleners en patiënten samen naar behandelbeslissingen toe op basis van gelijkwaardige inbreng, wetenschappelijk bewijs en patiëntvoorkeuren. Voor een goede implementatie zijn duidelijke voorlichting, patiëntondersteuning, effectieve communicatie en training van zorgverleners essentieel. Gedeelde besluitvorming verhoogt patiënttevredenheid en vermindert keuzespijt. De impact van gedeelde besluitvorming op gezondheidsuitkomsten, kosten en consultduur is neutraal tot positief. Patiënten waarderen autonomie, duidelijke informatie en overlegmogelijkheden. Deze aanpak is vooral geschikt bij voorkeursgevoelige beslissingen en lastiger toe te passen in acute levensbedreigende situaties.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Gedeelde besluitvorming
Ik wil de auteurs van het artikel over Gedeelde besluitvorming hartelijk danken voor dit heldere overzicht en de stand van zaken.
Toch wil ik graag een aanvulling geven, met name over de ontwikkeling van ´shared decision making´ in de GGZ en de verslavingszorg.
Aan het einde van de vorige eeuw vroegen we ons al af of hulpverleners in de GGZ of de verslavingszorg wel op dezelfde lijn zaten als het gaat om diagnostiek en behandeling. De resultaten publiceerden we in het Maandblad Geestelijke volksgezondheid (1). In de verslavingszorg hebben we met de patiënten in een Therapeutische Gemeenschap een jaar lang gewerkt aan het definiëren van de doelen van de patiënten en de hulpverleners. Het leidde tot een gespreksmodule waarmee de twee partijen de doelen voor elke individuele patiënt bespraken en vaststelden. Met een ZonMW subsidie konden we een RCT uitvoeren om de module te testen. Het leidde tot meerdere internationaal gepubliceerde artikelen (2,3) en de promotie van Evelien Joosten in 2009 (4). Een vervolgsubsidie maakte het mogelijk de module van vier gesprekken te implementeren in de verslavingszorg (5). De aanpak is wat anders dan in de somatische zorg. Bij verslaving is er veel meer sprake van problemen op vele meer terreinen van het menselijk functioneren dan uitsluitend het door de verslaving gekaapte brein. De gespreksmodule biedt de mogelijkheid om doelen in het hele BioPsychoSociale domein te identificeren en aan te pakken.
Joosten EAG., Jaspers J, Dijkstra BAG, DeJong CAJ. Samen beslissen in de GGZ en Verslavingszorg. Nederlands Tijdschrift voor Evidence Based Practice 2015, 10, 3, 18-20.
Behandelbeperkingen
Hoewel gedeelde besluitvorming uitgaat van gelijkwaardige keuze tussen behandelopties, komt het in de neurologische praktijk regelmatig voor dat mogelijkheden om medische redenen beperkt zijn. In zulke situaties is geen sprake van volledige keuzevrijheid, maar van het maken van een beslissing binnen een kleinere, medisch verantwoorde bandbreedte. Dit vraagt om andere gesprekstechnieken, waarin de zorgverlener duidelijk de medische grenzen toelicht, ruimte geeft voor emoties en samen met de patiënt de resterende, zinvolle opties verkent. Het valt mij op dat er in de meeste artikelen over gedeelde besluitvorming weinig aandacht is voor deze specifieke invalshoek waarbij verwachtingen van patiënten niet altijd aansluiten op behandelmogelijkheden; in het bijzonder bij besluiten over wel/niet reanimeren en opname op een IC.