Galvorming en cholestase

- Transport proteins in hepatocytes and bile duct epithelium mediate uptake and secretion of cholephilic compounds in the liver and are involved in bile formation.

- Many of these proteins have recently been cloned and characterized and appear to belong to large gene families. Apart from the liver these proteins are expressed in the blood-brain barrier, placenta, kidneys, lungs, intestine and seminiferous tubules. Prokaryotes and yeasts contain similar proteins. In cancer cells they are involved in multidrug resistance.

- Some genetic cholestatic liver diseases, including progressive familial intrahepatic cholestasis, Dubin-Johnson syndrome, benign recurrent intrahepatic cholestasis and intrahepatic cholestasis of pregnancy result from mutations in transport protein genes.

- These proteins also play a role in drug-induced liver disease and in primary biliary cirrhosis. Cyclosporine and oestradiol (glucuronide) for instance inhibit bile salt export protein (BSEP).

Samenvatting

- Transporteiwitten in hepatocyten en galgangepitheelcellen zijn betrokken bij de opname en de uitscheiding van stoffen door de lever en bij de vorming van gal.

- Vele van deze eiwitten zijn recentelijk gekloneerd en gekarakteriseerd en blijken te behoren tot grote genfamilies die ook buiten de lever een rol spelen, bijvoorbeeld in het transmembraantransport in darm, nieren, placenta, longen, bloed-hersenbarrière en zaadbuizen. Zelfs in bacteriën en gisten worden verwante eiwitten gevonden. In kankercellen zijn ze betrokken bij resistentie tegen chemotherapie.

- Een aantal genetische leverziekten, zoals progressieve familiaire intrahepatische cholestase, Dubin-Johnson-syndroom, benigne recidiverende intrahepatische cholestase en zwangerschapscholestase, houdt verband met mutaties in de genen die coderen voor deze transporteiwitten.

- Ook bij door geneesmiddelen geïnduceerde cholestase en primaire biliaire cirrose zijn deze eiwitten van belang. Zo remmen ciclosporine en estradiol (glucuronide) het galzoutexporteiwit BSEP.