Freud, fraude en verdringing

Inleiding

Eigenlijk is het een beetje raar om een heel themanummer te wijden aan het feit dat honderd jaar geleden de Studien über Hysterie zijn verschenen.1 Toegegeven: dit boek van Sigmund Freud en Josef Breuer staat aan de wieg van een van de meest invloedrijke denksystemen van deze eeuw, de psychoanalyse, en was het niet Freud zelf die ooit schreef dat de psychoanalyse het best begrepen kan worden door haar geschiedenis na te gaan (bl. 377)?2 Toch is al deze aandacht merkwaardig, want het is inmiddels al geruime tijd bekend dat de Studien über Hysterie een duidelijk voorbeeld zijn van wetenschappelijke fraude. Het is daarom misschien beter om in het jaar 1995 een ander jubileum te gedenken. Het is dit jaar precies een kwart eeuw geleden dat de ontdekking gedaan werd waaruit onomstotelijk het leugenachtige karakter bleek van het eerste grote succesverhaal uit de Studien über Hysterie: het…