Eenzaamheid en sociale isolatie bij ouderen herkennen

Klinische praktijk
Natasja Schutter
Tjalling J. Holwerda
Paul Naarding
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:D5402
Abstract

Dames en Heren,

In de afgelopen decennia is steeds duidelijker geworden dat eenzaamheid en sociale isolatie bij ouderen veel voorkomen. Deze omstandigheden kunnen ongunstige effecten hebben op zowel de lichamelijke als de geestelijke gezondheid. Hoe zijn die te herkennen? En wat kun je eraan doen?

Er zijn verbanden aangetoond tussen eenzaamheid en sociale isolatie enerzijds en psychiatrische problemen als angstklachten, depressie, cognitieve achteruitgang en dementie anderzijds.1 Het verband tussen eenzaamheid en depressie blijkt zelfs wederkerig te zijn: eenzaamheid verhoogt het risico op depressie, en depressie verhoogt het risico op eenzaamheid.2 In de literatuur worden cijfers genoemd als een oddsratio van 12 bij het verband tussen eenzaamheid en depressie en een 40% verhoogd risico op eenzaamheid bij depressieve symptomen.1,2 Ook is aangetoond dat eenzaamheid en sociale isolatie in verband staan met somatische problemen als versnelde veroudering, hart- en vaatzieken, neuro-endocriene veranderingen en een verhoogd risico op voortijdig overlijden,1,3 waarbij tekorten aan sociale contacten een 50% verhoogd risico op overlijden kunnen geven.3

Eenzaamheid en sociale isolatie komen vaak samen voor, maar betreffen verschillende condities. Sociale isolatie wordt veelal gedefinieerd als een gebrek aan sociale contacten, vaak gemeten in termen van netwerkgrootte en…

Auteursinformatie

ARKIN GGZ Amsterdam, Amsterdam; polikliniek Ouderen: drs. N. Schutter, psychiater; polikliniek Volwassen: dr. T.J. Holwerda, psychiater (tevens: Amsterdam UMC, locatie VUmc, Amsterdam Public Health Institute, Amsterdam). GGNet, Apeldoorn/Zutphen: dr. P. Naarding, psychiater.

Contact N. Schutter (natasja.schutter@arkinouderen.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Natasja Schutter ICMJE-formulier
Tjalling J. Holwerda ICMJE-formulier
Paul Naarding ICMJE-formulier
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Huisartsgeneeskunde
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties