Een proactieve benadering van risico’s

Doel

In kaart brengen van instrumenten voor ziekenhuisbestuurders om kwaliteits- en veiligheidsrisico’s vroegtijdig en integraal te identificeren.

Opzet

Systematisch literatuuronderzoek en kwalitatief onderzoek.

Methode

Met een literatuuronderzoek in 3 databases (PubMed, CINAHL en Embase) bestudeerden we welke instrumenten bekend zijn in de wetenschappelijke literatuur. We selecteerden artikelen als de effectiviteit en uitvoerbaarheid van het instrument voor bestuurders was onderzocht. Tevens bekeken we de referenties van de gevonden artikelen en zochten we in overige literatuur zoals richtlijnen. Daarnaast interviewden we 19 deskundigen uit zowel de gezondheidszorg als andere sectoren, om na te gaan welke instrumenten in de praktijk worden gebruikt en wat de bestuurlijke en niet-bestuurlijke randvoorwaarden zijn voor inbedding in ziekenhuizen.

Resultaten

We vonden in totaal meer dan 60 instrumenten die we indeelden in 12 categorieën. Om inzicht te krijgen in alle kwaliteits- en veiligheidsrisico’s gaven de geïnterviewden aan dat een combinatie van instrumenten vereist is, met als belangrijke onderdelen: (a) patiënt als bron; (b) brainstormsessies en overleg in netwerken, namelijk het mondeling uitwisselen van risico’s tussen afdelingen en organisaties; (c) inzicht in het functioneren van individuele zorgverleners en teams van zorgverleners; en (d) locatiebezoeken. Verder bleek dat voor een optimale werking van de instrumenten het van belang is dat er een cultuur heerst waarin zorgverleners risico’s herkennen en bespreekbaar maken. Tevens is het noodzakelijk dat er een managementsysteem is met daarin alle risico’s van het ziekenhuis, zodat risico’s integraal en efficiënt kunnen worden aangepakt.

Conclusie

Er zijn diverse instrumenten beschikbaar voor ziekenhuisbestuurders om kwaliteits- en veiligheidsrisico’s vroegtijdig te signaleren. De voorspellende waarde van de instrumenten moet nader worden onderzocht.