Een peuter met een status dystonicus door medicatie

Background

Status dystonicus (SD) is a severe episode of generalized dystonia, potentially complicated by respiratory and metabolic disruption. Triggers can be infection, medication, or metabolic disturbance. The prognosis is variable and mortality is approximately 10%.

Case description

An 18 month old girl presented to the ER with clinical suspicion of a febrile status epilepticus and was evaluated according to APLS principles. Eventually, a SD became apparent, with generalized dystonic features at examination. Most likely, the episode was provoked by a single dose of metoclopramide. Her clinical state improved rapidly, possibly aided by administration of biperiden.

Conclusion

Treatment of SD encompasses elimination or treatment of the trigger, stabilization of vital functions, possible administration of sedatives and dystonia specific medication. Metoclopramide holds a relatively high risk for extrapyramidal complications (1-10%) and dystonia (0.1-1.5%), even within therapeutic range. The use of anti-emetics with less alarming side effect profiles, for example ondansetron, is recommended.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Samenvatting

Achtergrond

Status dystonicus is een ernstige episode van gegeneraliseerde dystonie die gepaard kan gaan met respiratoire en metabole ontregeling. Het klinische beeld kan worden uitgelokt door een infectie, het gebruik van medicatie of metabole ontregeling. De prognose is variabel. De sterfte onder patiënten met een status dystonicus is circa 10%.

Casus

Een meisje van 1,5 jaar werd naar de SEH gebracht vanwege het vermoeden van een status epilepticus. Zij werd opgevangen volgens de principes van ‘advanced pediatric life support’. Patiënte had een status dystonicus, waarbij de dystonie toenam bij manipulatie. Waarschijnlijk werd het klinische beeld veroorzaakt door eenmalig gebruik van metoclopramide. Patiënte knapte snel op, mogelijk mede door behandeling met biperideen.

Conclusie

Behandeling van een patiënt met een status dystonicus bestaat uit het wegnemen of behandelen van de uitlokkende factor, het ondersteunen van de vitale functies, het eventueel toedienen van een sedativum en het medicamenteus behandelen van de dystonie. Bij het gebruik van metoclopramide is het risico op een extrapyramidale bijwerking (1-10%) en dystonie (0,1-1%) relatief hoog, zelfs na eenmalige toediening van het middel in een therapeutische dosering. Kies daarom bij voorkeur voor een anti-emeticum met een lager risico op deze bijwerkingen, zoals ondansetron.

Artikelinformatie

15 juni 2021

In print verschenen in

week 24 2021

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:D5470

Vakgebied

Auteursinformatie

Meander Medisch Centrum, Amersfoort: Afd. Kindergeneenskunde: drs. B. van Dooijeweert, anios; dr. J. Jansen, kinderarts. Afd. Neurologie: dr. N.A. Visser, neuroloog. UMC Utrecht, afd. Kindergeneeskunde, Utrecht: A.V.D. Verschuur, co-assistent.

Contact B. van Dooijeweert (b.vandooijeweert-3@umcutrecht.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur	Belangenverstrengeling
Birgit van Dooijeweert	ICMJE-formulier
Anna Vera D. Verschuur	ICMJE-formulier
Nora A. Visser	ICMJE-formulier
Jurgen Jansen	ICMJE-formulier

Dit artikel is gepubliceerd in het dossier

Huisartsgeneeskunde

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?

Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.

ASK NTVG

Reacties

Metoclopramide bij braken tgv acute gastro-enteritis?

Het beschreven meisje van anderhalf jaar oud had acute gastro-enteritis, zo maak ik op uit de tekst. Ze braakte daarbij kennelijk, vandaar dat ze een anti-emeticum kreeg voorgeschreven. In mijn herinnering heb ik nooit een (klein) kind een anti-emeticum voorgeschreven, tenzij het erg braakte als gevolg van bijv. een bijwerking van narcose of cytostatische behandeling. Ik vraag me dan ook af of het niet verstandiger is het gebruik van een anti-emeticum bij braken ten gevolge van acute gastro-enteritis bij kinderen te ontraden - net zoals er voor kinderen geen indicatie is voor anti-diarree geneesmiddelen.

Henk Mulder, kinderarts n.p.