artikel
Casus
Een 60-jarige man kwam bij de huisarts omdat zijn omgeving had bemerkt dat hij in 1-2 weken tijd een buikje had gekregen (figuur). Ook had hij al enkele weken last van pollakisurie en nachtelijke urine-incontinentie. De huisarts plaatste een transurethrale katheter, waarbij slechts 200 ml urine afliep. De katheterisatie was pijnlijk en patiënt ontwikkelde naderhand macroscopische hematurie. Vanwege het vermoeden van een intra-abdominale maligniteit verwees de huisarts hem naar de internist. Op basis van de bevindingen bij palpatie en percussie van de buik (vast aanvoelende zwelling en gedempte percussie) en het rectaal toucher (vergrote prostaat) vermoedde de internist dat er sprake was van urineretentie, waarna de uroloog werd geconsulteerd. Bij transabdominale echografie was te zien dat de blaas reikte tot in de bovenbuik, met beiderzijds forse hydronefrose. Het laboratoriumonderzoek toonde een serumcreatinineconcentratie van 213 µmol/l, wat paste bij acute nierinsufficiëntie. Er werd een nieuwe transurethrale katheter geplaatst, waarbij ditmaal 6 l urine afliep. Vanwege het risico op polyurie werd patiënt opgenomen op de acute-opnameafdeling. Patiënt ontwikkelde daadwerkelijk polyurie, met aanvankelijk een urineproductie van 2 l/h. Om ernstige dehydratie en elektrolytstoornissen te voorkomen, kreeg patiënt intraveneus vocht toegediend op geleide van de diurese. De serumcreatinineconcentratie daalde in een dag naar 166 µmol/l. Na 2 dagen werd patiënt in goede conditie uit het ziekenhuis ontslagen. 6 dagen na ontslag kwam patiënt op de polikliniek Urologie voor katheterontwenning. Momenteel doorloopt patiënt een diagnostisch traject om de oorzaak van de urineretentie te achterhalen. Mogelijk heeft de huisarts de ballon van de katheter in de pars prostatica urethrae opgeblazen; dit verklaart de pijn, de hematurie en de minimale urineproductie na de katheterisatie.

Diagnose
Urineretentie.
Reacties