Een discussie uit de vorige eeuw: multipele sclerose of tabes dorsalis; of ziekte van Friedreich?

Voordat een ziekte als zelfstandige nosologische entiteit erkend wordt, is er vaak een periode van discussie geweest. De nosograaf die meent een nieuw ziektebeeld te kunnen onderscheiden, dient zijn opvatting tegenover vakgenoten met een andere mening te verdedigen. De laatsten trachten veelal de nieuwe ziekte te begrijpen vanuit de reeds bestaande ziekte-indelingen. De aanvaarding van het nieuwe ziektebeeld kan soms tientallen jaren duren. Als voorbeeld van dit proces van kennisverwerving zullen de inzichten omtrent de ziekte van Friedreich in de periode 1861-1890 worden besproken.

In de eerste helft van de negentiende eeuw werden ziekten vaak beschreven met het symptoom dat als dominerend werd beschouwd. Tabes dorsalis werd dan ook gewoonlijk ‘progressieve locomotorische ataxie’ genoemd, een term die door Duchenne de Boulogne in 1858-1859 geïntroduceerd werd (‘ataxie locomotrice progressive’).1 Het woord ataxie stamt af van het Griekse ‘taxis’ dat ordening betekent. Deze term werd door Hippocrates en Galenus gebruikt voor…