Een 65-jarige patiënte met een densfractuur veroorzaakt door 'headbangen'

Klinische praktijk
W.P. Zijlstra
J.J.A.M. van Raay
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:1743-5
Abstract

Samenvatting

Een 65-jarige vrouw die reeds jaren habituele flexie-extensiebewegingen maakte met haar cervicale wervelkolom (‘headbangen’ genoemd) werd onderzocht wegens nekklachten. Uit röntgenonderzoek bleek dat zij een fractuur van de dens axis had. Met botdensitometrie werd een verlaagde botmineraaldichtheid (osteopenie) gemeten. De diagnose luidde ‘densfractuur veroorzaakt door headbangen bij osteopenie’. Patiënte herstelde na behandeling met een harde halskraag gedurende 6 maanden.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:1743-5

Auteursinformatie

Martini Ziekenhuis, afd. Orthopedie, Postbus 30.033, 9700 RM Groningen.

Hr.drs.W.P.Zijlstra, arts in opleiding tot orthopedisch chirurg; hr.dr.J.J.A.M.van Raay, orthopedisch chirurg.

Contact hr.dr.J.J.A.M.van Raay (raayjjam@mzh.nl)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Collegae Zijlstra en Van Raay (2008:1743-5) beschrijven een opmerkelijk interessante casus over het optreden van een densfractuur bij een 65-jarige vrouw. In de, overigens gedegen, beschrijving hiervan vielen enkele genoemde causale verbanden ons op. Zo concluderen de auteurs dat de aanwezigheid van osteopenie in combinatie met repetitieve flexie-extensiebewegingen zeer waarschijnlijk de oorzaak van de densfractuur is geweest. Op basis van de transversale en sagittale CT-scans zoals gepresenteerd in figuur 1 komen wij echter tot een andere verklaring. In figuur 1a is duidelijk te zien dat er sprake is van een fractuur type III van de dens axis met een oblique fractuurlijn. Deze fractuurlijn is in combinatie met een sterk degeneratief atlanto-axiaal gewricht (figuur 1b) pathognomisch voor een rotatoir stressmoment ter plaatse van de dens axis [1]. Rotatoire von-misesstress blijkt een relatief onderbelicht mechanisme te zijn achter het ontstaan van type II-densfracturen [2]. Dat de densfractuur bij deze patiënt doorloopt in het linker processus articularis superior (zie figuur 1a) is mogelijk te verklaren door de lokale osteopenie. Patiënte is gedurende 6 maanden met een harde halskraag behandeld. Refererend aan de studie van Tashjian et al. beweren Zijlstra en Van Raay dat het aantal sterfgevallen en complicaties tijdens een behandeling met een haloframe tegen het gebruik van zo'n frame pleit [3]. Wanneer men deze studie echter kritisch bestudeert, komt men tot een meer genuanceerde beschrijving. De oorzaak van het overlijden van patiënten die worden behandeld met een haloframe wordt slechts in 10 van de 16 gevallen vermeld; 10 patiënten waren overleden aan een hartstilstand. Daarnaast is er een inadequate beschrijving van de comorbiditeit in de gehele populatie [3]. Recentelijk is aangetoond dat oudere patiënten geen verhoogd risico lopen op pneumonieën die verband houden met haloframebehandeling en op overlijden (Van Middendorp JJ, Slooff WBM, Nellestein WR, Öner CF. Incidence and risk factors of complications associated with halo vest immobilization: a prospective, descriptive cohort study of 239 patients. Oral presentation, Spineweek 2008, Eurospine, Genève). Desalniettemin laat deze casus zien dat ook met een harde halskraag bevredigende resultaten kunnen worden behaald. Nijmegen, augustus 2008 Universitair Medisch Centrum St Radboud, afd. Orthopaedie, Nijmegen Drs. J.J. (Joost) van Middendorp Dr. Allard J.F. Hosman Literatuur [1] Lakshmanan P, Jones A, Howes J, Lyons K. CT evaluation of the pattern of odontoid fractures in the elderly - relationship to upper cervical spine osteoarthritis. Eur Spine J. 2005;14:78-83. [2] Puttlitz CM, Goel VK, Clark CR, Traynelis VC. Pathomechanisms of failures of the odontoid. Spine. 2000;25:2868-76. [3] Tashjian RZ, Majercik S, Biffl WL, Palumbo MA, Cioffi WG. Halo-vest immobilization increases early morbidity and mortality in elderly odontoid fractures. J Trauma. 2006;60:199-203.