EBRO-richtlijnen

Binnen de gezondheidszorg vormen EBRO-richtlijnen een leidraad voor de zorgprofessional voor preventieve, diagnostische, therapeutische en organisatorische procedures. De richtlijnen zijn bedoeld om:

- de kwaliteit van zorgverlening te verbeteren;

- de klinische besluitvorming te ondersteunen;

- de uniformiteit van handelen door professionals te bevorderen;

- inzicht te geven in het professionele handelen.

De ontwikkeling van de richtlijnen wordt financieel mogelijk gemaakt door de Orde van Medisch Specialisten in het kader van het programma ‘Ontwikkelen en implementeren van medisch-specialistische richtlijnen’.

De term EBRO (Evidence Based Richtlijn Ontwikkeling) is ontstaan tijdens een bijeenkomst van richtlijnontwikkelaars die deze methode hanteren. Een EBRO-richtlijn wordt gedefinieerd als ‘een document met aanbevelingen, adviezen en handelingsinstructies ter ondersteuning van de besluitvorming van professionals in de zorg en patiënten, berustend op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek met daarop gebaseerde discussie en aansluitende meningsvorming, gericht op het expliciteren van doeltreffend en doelmatig medisch handelen.’ De methodiek waarmee EBRO-richtlijnen worden ontwikkeld, is beschreven in het handboek Evidence-based richtlijnontwikkeling. Een leidraad voor de praktijk onder redactie van Van Everdingen et al.1 Dit boek is verschenen onder auspiciën van de Orde van Medisch Specialisten, het Nederlands Huisartsen Genootschap en het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO.

EBRO-richtlijnen staan voor een bepaalde kwaliteit. Internationale kwaliteitscriteria zijn in 2001 geformuleerd in het AGREE-instrument (www.agreecollaboration.org). Op basis hiervan worden voorlopig de volgende criteria voor EBRO-richtlijnen gehanteerd:

- Het doel van de richtlijn is duidelijk aangegeven, waarbij een aantal specifieke uitgangsvragen is geformuleerd, bij voorkeur op basis van een knelpuntenanalyse in de praktijk;

- de leden van de werkgroep die de richtlijn heeft ontwikkeld, komen uit alle bij het onderwerp betrokken beroepsgroepen;

- patiënten (of vertegenwoordigers van patiënten) zijn betrokken geweest bij de richtlijnontwikkeling;

- de mogelijk conflicterende belangen van leden van de werkgroep (bedoeld worden belangen bij leveranciers van geneesmiddelen, hulpmiddelen et cetera) zijn vastgelegd en opvraagbaar;

- er zijn systematische methoden gebruikt voor het zoeken, selecteren en beoordelen van de wetenschappelijke literatuur;

- er bestaat een expliciet en direct verband tussen de aanbevelingen en het onderliggende wetenschappelijke bewijsmateriaal;

- de definitieve richtlijn wordt gedragen door alle betrokken wetenschappelijke verenigingen en beroepsorganisaties;

- een procedure voor evaluatie van de richtlijn in de praktijk en voor herziening is vermeld.

In deze rubriek zullen de komende tijd regelmatig nieuwe richtlijnen en herzieningen van bestaande richtlijnen worden besproken. Ook is er ruimte voor andere ontwikkelingen op het gebied van evidence-based richtlijnontwikkeling.