Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar
betekenis van hematurie

Diagnostiek van urotheelcelcarcinoom door de huisarts

Opinie
Marco H. Blanker
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A1198
Abstract
Abstract
Sluiten
Diagnosis of urothelial carcinoma by the general practitioner – significance of haematuria

In general practice, physicians are confronted with a newly diagnosed bladder cancer patient less than once a year. The role of general practitioners is restricted to just the initial phase of diagnosis and sometimes to the final, palliative stage of the disease. The diagnostic phase, as described in the guideline on urothelial carcinoma of the bladder, is hampered by the absence of clear signs and signals of bladder cancer. Painless gross haematuria is the most important clinical sign with a high predictive value, especially in older men. The value of microscopic haematuria is unclear and most patients with microscopic haematuria do not have a malignancy. Yet despite this, current guidelines still advise additional tests for all types of haematuria. However, we recommend that these patients are not subjected to such tests until their added value has been demonstrated.

Met 4600 nieuwe patiënten per jaar is het blaascarcinoom de vierde in het rijtje van meest frequente vormen van kanker bij mannen en tiende bij vrouwen.1 Toch krijgt een huisarts in een normpraktijk gemiddeld minder dan eens per jaar te maken met een nieuwe patiënt met blaaskanker, aangezien de incidentie 32 per 100.000 is.

Blaascarcinoom is een aandoening waarbij de rol van huisartsen veelal beperkt is tot de fase van diagnosestelling en soms de laatste, palliatieve fase. In de eerste fase zijn huisartsen in hun mogelijkheden beperkt door een gebrek aan betrouwbare symptomen en testen om het blaascarcinoom vast te stellen. De richtlijn ‘Urotheelcelcarcinoom van de blaas’, primair opgesteld voor en door specialisten die betrokken zijn bij de behandeling daarvan, helpt hierbij niet en schept zelfs verwarring door microscopische en macroscopische hematurie niet van elkaar te onderscheiden (www.oncoline.nl, selecteer ‘urologie’ in de kolom ‘Tumorspecifiek’). Bovendien staan in de richtlijn…

Artikelinformatie
In print verschenen in
week 45 2009

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A1198
Vakgebied
Urologie
Labdiagnostiek
Huisartsgeneeskunde
Auteursinformatie

Universitair Medisch Centrum Groningen, afd. Huisartsgeneeskunde, Groningen.

Dr. M.H. Blanker, huisarts-epidemioloog.

Contact dr. M.H. Blanker (blanker@belvederelaan.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 24 september 2009

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

L.B.
Hilbrands

Blanker bekritiseert de passage over diagnostiek in de recent gepubliceerde richtlijn ‘Urotheelcelcarcinoom van de blaas’. Zijn belangrijkste bezwaar is dat wordt aanbevolen om bij patiënten met microscopische hematurie kostbaar en belastend invasief onderzoek te verrichten, terwijl daarbij maar zelden een urotheelcelcarcinoom wordt vastgesteld. Hij stelt daarom voor om bij patiënten met asymptomatische microscopische hematurie af te zien van verdere diagnostiek. Wij vinden dat hij daarmee onvoldoende recht doet aan de centrale plaats van het urinesediment in de diagnostiek van hematurie. Door beoordeling van het urinesediment kan op een goedkope en niet belastende manier onderscheid worden gemaakt tussen glomerulaire en niet-glomerulaire vormen van hematurie.1 Wanneer een groot percentage van de erytrocyten dysmorf is en er erytrocytencilinders gevonden worden wijst dit op glomerulaire hematurie. Hieraan kunnen verschillende nefrologische aandoeningen ten grondslag liggen, en het spreekt voor zich dat urologisch onderzoek in dat geval niet zinvol is. Om deze reden staat in nationale en internationale richtlijnen het microscopische onderzoek van het urinesediment vooraan in het diagnostische traject van asymptomatische hematurie.2,3 Wanneer er een niet-glomerulaire vorm van asymptomatische microscopische hematurie gevonden wordt, hangt de uitgebreidheid van aanvullend urologisch onderzoek vooral af van de aan- of afwezigheid van risicofactoren voor een urotheelcelcarcinoom.

Referenties
1. Huussen J, Koene RAP, Hilbrands LB. The (fixed) urinary sediment, a simple and useful diagnostic tool in patients with haematuria. Neth J Med 2004;62:4-9.
2. http://www.artsennet.nl/Richtlijnen/Richtlijn/Hematurie.htm
3. http://www.aafp.org/afp/20010315/1145.html

L.B. Hilbrands, internist-nefroloog, en R.A.P. Koene, emeritus hoogleraar Nefrologie UMC St Radboud Nijmegen