Diagnose in beeld (87). Een getatoeëerde vrouw met salpingitis

Casus

Een 61-jarige vrouw onderging wegens een adenocarcinoom van het endometrium een abdominale extirpatie van de uterus en de beide adnexa. De patholoog stelde een goed gedifferentieerd carcinoom vast dat nauwelijks infiltreerde in de spierlaag. Bij het microscopisch onderzoek van de tuba werd een merkwaardige bevinding gedaan: resten van een oude salpingitis, herkenbaar door een verkleving van de slijmvliesplooien. Onder de papillaire bekleding van trilhaarepitheel bevond zich in de lamina propria een uitgebreide ophoping van velden macrofagen beladen met een lichtbruin, opaliserend, maar niet-dubbelbrekend, pigment (figuur a en b). Op grond van deze bevindingen werd de gynaecologische anamnese verder uitgewerkt. Patiënte was in de oorlog als joods meisje van 18 jaar gedeporteerd naar Auschwitz en was daar gebruikt voor gynaecologische experimenten, waarbij bariumsulfaat met formaline werd ingespoten via het cervixkanaal.1 Zij overleefde de gevangenschap en was later getrouwd, maar bleef kinderloos. Pas nu werd de tatoeage op haar linker onderarm begrepen (zie figuur c). Zij was niet beschroomd om over deze gebeurtenissen te spreken, ook niet in een Klinisch-Pathologische Conferentie om zodoende aan jongere artsen duidelijk te maken hoe ook artsen in een totalitaire staat kunnen verworden.

Diagnose

Salpingitis door een concentratiekampexperiment.