Diagnose in beeld (377). Een man met een bilaterale zwelling aan de linguale zijde van de onderkaak

Casus

Een 41-jarige man werd door zijn huisarts verwezen wegens twee zwellingen aan de binnenzijde van de onderkaak; de huisarts vroeg zich af of het neoplasmata waren die moesten worden verwijderd. De patiënt had de zwellingen bij toeval ontdekt en had er geen hinder van. Hij was gezond en gebruikte geen medicijnen. Bij intraoraal onderzoek werd aan de linguale zijde van de onderkaak beiderzijds een 1 cm grote zwelling in het premolaargebied gezien (figuur). Achter beide grote zwellingen bevond zich een kleinere zwelling. Het bedekkende slijmvlies zag er niet-afwijkend uit. Bij palpatie waren de zwellingen beenhard. Het klinisch beeld paste bij een bilaterale torus mandibularis. De zwellingen werden niet verwijderd. Een torus mandibularis is een solitaire of multipele exostose aan de linguale zijde van het tanddragende deel van de onderkaak. De afwijking komt meestal dubbelzijdig in de premolaarstreek voor, is rond, glad en beenhard en is bedekt met macroscopisch niet-afwijkend slijmvlies. Soms is de afwijking gelobd. De grootte kan variëren van enkele millimeters tot enkele centimeters. De exostose bestaat uit compact corticaal bot. Een torus mandibularis komt bij ongeveer 1 van de bevolking voor, vaker bij mannen dan bij vrouwen. Meestal wordt de afwijking pas na het 30e levensjaar gediagnosticeerd. De oorzaak is onbekend; vermoedelijk gaat het om een ontwikkelingsstoornis. In de praktijk ontstaat nog wel eens verwarring wanneer een patiënt de torus mandibularis zelf ontdekt en ervan overtuigd is dat die enkele weken geleden nog niet aanwezig was. De diagnose wordt gesteld op basis van het klinisch beeld, waarbij het dubbelzijdig vóórkomen van de afwijking in de premolaarstreek richtinggevend is. Excisie is alleen geïndiceerd bij problemen met het aanmeten van een gebitsprothese.

Diagnose

Torus mandibularis.