Denkend riet

Pascal beleefde de dageraad van rationele natuurwetenschap in de 17e eeuw, maar het nieuwe inzicht in de natuur waaraan hijzelf zoveel bijdroeg, veranderde zijn kijk op de menselijke staat niet. De rede bracht de mens niet dichter tot God of de natuur. Tussen de afgrond van het onmeetbaar kleine en die van het onmeetbaar grote is er de eeuwige stilte van het oneindige, die hem als vergankelijk schepsel schrik aanjoeg. Onze kennis doet ons onze nietigheid inzien. De mens, schreef hij in de Pensées, is maar een riet, het zwakste van de natuur, maar hij is een denkend riet.1 Als het heelal hem zou vernietigen, zou hij nobeler zijn dan wat hem doodt, omdat hij weet heeft van zijn sterven en ook van het overwicht dat het heelal op hem heeft. Het heelal heeft daar geen weet van. Al onze waardigheid ligt in ons denken. Van dat denken moeten…