De praktijk van systematische reviews. IX. Plaatsbepaling in behandelbeslissingen in richtlijnen

- In a systematic review (SR), the available evidence for a clinical problem is systematically and comprehensively collected from different studies, the likelihood of bias is assessed and the results are summarised in a reproducible manner.

- The results of an SR can be used in either individual patient care or the formulation of a practice guideline.

- Throughout the world, (national) organisations for guideline development use systems for classifying the validity of evidence according to the study design (‘levels of evidence’), and this is also the case in the Netherlands.

- In formulating a treatment recommendation, consideration must be given to the various factors which determine the strength of the evidence: study design, consistency of the results (if more studies are available), quality of the individual studies, magnitude and precision of the reported effect and the clinical relevance of the outcome measures. If insufficient studies with the same outcome measure are available, problems can arise in an SR.

- In practice, problems can also arise with respect to estimating the cogency of an SR compared to another review or primary studies. For the same subject, there might be discordant reviews, differences between reviews and megatrials might exist or just one randomised clinical trial might be available. These problems can often be solved with the aid of a systematic analysis. This requires both methodological and clinical expertise.

Samenvatting

- In een systematische review (SR) wordt omtrent een klinische vraagstelling het klinische bewijs uit verschillende studies systematisch en zo volledig mogelijk verzameld, op de mogelijkheid voor vertekening (bias) beoordeeld en op reproduceerbare wijze samengevoegd.

- De resultaten van een SR kunnen worden gebruikt in de individuele patiëntenzorg of bij het opstellen van een behandelrichtlijn.

- Een vast systeem volgens hetwelk het beschikbare bewijs naar validiteit van het gebezigde studietype wordt geordend (bewijsniveau of ‘levels of evidence’) wordt overal in de wereld toegepast door (nationale) organisaties voor richtlijnontwikkeling, ook in Nederland.

- Bij het nemen van een behandelbeslissing moet rekening gehouden worden met de verschillende factoren die de kracht van het bewijs bepalen: het studietype, de consistentie van de resultaten (indien meerdere studies beschikbaar zijn), de kwaliteit van de afzonderlijke studies, de grootte van het effect, de precisie waarmee een effect is vastgesteld, en de klinische relevantie van de gebruikte uitkomstmaten. Binnen een SR kan dit problemen opleveren omdat er soms onvoldoende studies met dezelfde uitkomsten zijn.

- Ook blijkt in de praktijk de inschatting van de mate van bewijskracht van een bepaalde SR ten opzichte van een andere review of primaire studies problemen op te leveren. Er kunnen over hetzelfde onderwerp tegenstrijdige reviews zijn, er kunnen verschillen bestaan tussen reviews en megatrials of er kan maar 1 gerandomiseerde trial beschikbaar zijn. Deze problemen kunnen vaak opgelost worden met een systematische analyse. Dit vereist in de regel zowel methodologische als vakinhoudelijke kennis.

Artikelinformatie

Aanvaard op

16 maart 2002

19 augustus 2002

In print verschenen in

week 33 2002

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2002;146:1527-31

Vakgebied

Publieke gezondheidszorg

Auteursinformatie

Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam, Amsterdam.

Emma Kinderziekenhuis, afd. Kindergeneeskunde: prof.dr.M.Offringa, kinderarts-epidemioloog (tevens: Dutch Cochrane Centre).

Vrije Universiteit, Instituut voor Extramuraal Geneeskundig Onderzoek, Amsterdam.

Dr.M.W.van Tulder en prof.dr.L.M.Bouter, epidemiologen.

Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO, Utrecht.

Dr.J.J.E.van Everdingen, adjunct-directeur medisch-specialistische kwaliteit.

Contact Dutch Cochrane Centre en Divisie Public Health, Afd. Huisartsgeneeskunde: dr.W.J.J.Assendelft, huisarts-epidemioloog (p.assendelft@nhg-nl.org)