De onbekwame meerderjarige patiënt

Inleiding

Algemeen wordt aanvaard, dat mensen zelf moeten kunnen beslissen in zaken die hun persoonlijk welzijn betreffen. In de gezondheidszorg heeft dit uitgangspunt gestalte gekregen in een aantal rechten van de patiënt met betrekking tot informatie, toestemming voor onderzoek of behandeling, geheimhouding en privacy. Zelfbeschikking trekt echter een behoorlijke wissel op het vermogen informatie te verwerken en beslissingen te nemen. Dat vermogen is niet altijd – en soms helemaal niet – aanwezig, ook – misschien vaker dan elders – waar het verzorging, verpleging en behandeling betreft. Onbekwaamheid kan voortkomen uit het feit dat de patiënt nog niet de leeftijd heeft bereikt waarop hij oordeel des onderscheids heeft, maar ook het gevolg zijn van een geestelijke handicap of stoornis, van al dan niet langdurige bewusteloosheid of van ondermijning van het oordeelsvermogen door ziekte of ouderdom.

Dergelijke situaties roepen verschillende vragen op: wie bepaalt of de patiënt daadwerkelijk niet in staat is…