De laatste adem. Over het wel of niet beademen van patiënten met ernstige COPD

Klinische praktijk
F. Holleman
H. Endeman
M.C.P.J. Verpalen
J.B.L. Hoekstra
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2002;146:785-9
Abstract

Dames en Heren,

Chronische obstructieve longziekte (COPD) is een belangrijke oorzaak van morbiditeit en sterfte in de geïndustrialiseerde landen.1 Het ziektebeeld wordt gekenmerkt door een geleidelijke achteruitgang van de longfunctie, gemeten aan de geforceerde expiratoire 1-secondewaarde (FEV1).1-3 Behalve genetische factoren spelen omgevingsinvloeden, met name roken, een grote rol bij het ontstaan en de progressie van de ziekte.1 3-5

Patiënten met een ernstige COPD hebben een beperkte levensverwachting en kwaliteit van leven in vergelijking met de gezonde populatie.3 4 Bovendien worden zij frequent in een ziekenhuis opgenomen voor – veelal infectiegerelateerde – exacerbaties van hun ziekte.5 6 Het laatste levensjaar kenmerkt zich vaak door een toenemend aantal opnamen, verkorting van het ziektevrije interval en verminderde zelfstandigheid wat betreft algemene dagelijkslevenverrichtingen (ADL).4 6 7 Uiteindelijk komt 30-50 van de patiënten te overlijden aan onbehandelbare respiratoire insufficiëntie.7 8 In de laatste fase van de…

Auteursinformatie

Diakonessenhuis, Utrecht.

Afd. Longziekten: M.C.P.J.Verpalen, longarts.

Contact Afd. Interne Geneeskunde: dr.F.Holleman, assistent-geneeskundige (jbhoekstra@amc.uva.nl)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

B.E.E.M.
van den Borne

Maastricht, mei 2002,

In hun goed leesbare klinische les (2002:785-9) bespreken Holleman et al. factoren die medebepalend zijn voor de beslissing wel of niet meer te reanimeren bij een patiënt met ernstige chronisch obstructieve longziekte (COPD). Zij beschrijven de complexiteit van dit lastige probleem en geven een op de literatuur gebaseerd overzicht van bekende variabelen die van invloed zijn op de prognose van COPD. Als bepalende variabelen voor het al dan niet intuberen en beademen noemen zij met name: laag geforceerd expiratoir volume in 1 s (FEV1), laag niveau van algemeen functioneren, lage serumalbumineconcentratie en uitingen van coëxistent hartfalen.

In deze context is het jammer dat de studie van Connors et al. niet wordt genoemd.1 Daarin worden in een prospectief gevolgd cohort van 1016 COPD-patiënten met respiratoire insufficiëntie (PCO2 > 6,7 kPa) variabelen gedetecteerd die van invloed zijn op de overlevingsduur. De door Holleman et al. gevonden prognostische variabelen worden ook door Connors et al. genoemd. Echter, zij vinden eveneens een sterke correlatie tussen queteletindex (BMI) en overlevingsduur. Ook in andere studies wordt deze sterke relatie gevonden.2 3 Correctie van het gewichtsverlies (dat wil zeggen gewichtstoename) bij patiënten met COPD leidt – onafhankelijk van het FEV1 – zelfs tot een afgenomen sterfte.4 5

Recentelijk heeft de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) een richtlijn ‘Voeding en COPD’ vastgesteld waarin wordt gewezen op het belang van de BMI als variabele in de behandeling van COPD.

Wij menen dat de BMI op grond van deze gegevens eveneens opgenomen dient te worden in de lijst van variabelen die van invloed zijn op de prognose van COPD en dus van belang zijn voor het al dan niet intuberen en reanimeren van de patiënt met ernstige COPD.

B.E.E.M. van den Borne
G. ten Velde
G.J. Wesseling
E.F.M. Wouters
Literatuur
  1. Connors jr AF, Dawson NV, Thomas C, Harrell jr FE, Desbiens N, Fulkerson WJ, et al. Outcomes following acute exacerbation of severe chronic obstructive lung disease. The SUPPORT investigators (Study to Understand Prognoses and Preferences for Outcomes and Risks of Treatments). Am J Respir Crit Care Med 1996;154(4 Pt 1):959-67.

  2. Gray-Donald K, Gibbons L, Shapiro SH, Macklem PT, Martin JG. Nutritional status and mortality in chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 1996;153:961-6.

  3. Landbo C, Prescott E, Lange P, Vestbo J, Almdal TP. Prognostic value of nutritional status in chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 1999;160:1856-61.

  4. Schols AMWJ, Soeters PB, Mostert R, Pluymers RJ, Wouters EF. Physiologic effects of nutritional support and anabolic steroids in patients with chronic obstructive pulmonary disease. A placebo-controlled randomized trial. Am J Respir Crit Care Med 1995;152(4 Pt 1):1268-74.

  5. Schols AMWJ, Slangen J, Volovics L, Wouters EF. Weight loss is a reversible factor in the prognosis of chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 1998;157(6 Pt 1):1791-7.