de bleekzuchtige dame

Perspectief
J.N. Keeman
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:2077

Op dit schilderij van Samuel van Hoogstraten (1627-1678), vervaardigd rond 1660-1670, is een bleke vrouw afgebeeld die rechtop in haar stoel zit en lusteloosheid uitstraalt; waarschijnlijk is ze niet ziek. Een vreemd uitgedoste dokter bestudeert haar in een glas verzamelde urine om te zien of zij zwanger is, terwijl de man achter haar bezorgd naar hetzelfde glas kijkt. De naaktfiguren in het tafelkleed en het schilderij boven de deur, met daarop Venus, verduidelijken de situatie nog meer. De kat, vaak een symbool van wellust, speelt een speciale rol, evenals de muis tussen zijn poten: ze duiden erop dat dit paar ‘in de klauwen van de wellust’ terechtgekomen is (www.rijksmuseum.nl/collectie/index).

Bij de restauratie van het schilderij in 1988-1989 werd ontdekt dat het was overgeschilderd. De minnaar van de vrouw en de muis tussen de poten van de kat waren waarschijnlijk in de 19e eeuw weggemoffeld, zodat de verwijzingen naar een ongewenste…

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties