Consequenties van leeftijdsgebonden afkappunten voor nierfunctie op de belasting van de eerste- en tweedelijnsgezondheidszorg

Onderzoek
Iefke Drion
Hanneke Joosten
Kornelis J.J. van Hateren
Nanne Kleefstra
Johannes G. Krabbe
Jack F.M. Wetzels
Henk J.G. Bilo
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3091
Abstract

Samenvatting

Doel

Beschrijven van de consequenties van het hanteren van leeftijdsgebonden afkappunten voor nierfunctie op de belasting van de eerste- en tweedelijnsgezondheidszorg in Nederland, zoals deze in de Landelijke transmurale afspraak (LTA) ‘Chronische nierschade’, maar niet in de ‘Kidney disease outcome quality initiative’ (K-DOQI)-richtlijnen gehanteerd worden.

Opzet

Observationeel dwarsdoorsnedeonderzoek.

Methode

Van 82.424 patiënten bij wie in 2009 de serumcreatinineconcentratie was bepaald in het regionale laboratorium van de Isala Klinieken, Zwolle, werd de glomerulaire filtratiesnelheid geschat met de ‘Modification of diet in renal disease’(MDRD)-formule (eGFR). Zorgbelasting werd gedefinieerd als de noodzaak tot verwijzing naar of consultatie met de tweedelijnsgezondheidszorg. Het aantal personen dat zou zijn verwezen wanneer iedereen met een eGFR < 60 ml/min/1,73 m² werd doorgestuurd, werd vergeleken met de situatie waarin leeftijdscriteria in het verwijsbeleid werden gehanteerd.

Resultaten

De studiepopulatie bestond uit 82.424 mensen; 45,3% waren mannen; de leeftijden varieerden van 19-106 jaar en 38,7% was > 65 jaar. Van de populatie had 19% (n = 15.637) een eGFR < 60 ml/min/1,73 m2 en dezen zouden zijn doorverwezen bij aanhouden van de K-DOQI-criteria; 11.935 van die 15.637 waren > 65 jaar. Het opvolgen van de LTA ‘Chronische nierschade’, waarin de leeftijd als criterium wordt meegewogen, zou leiden tot verwijzing van 3.303/15.637 patiënten (2.011 van die 3.303 waren > 65 jaar), en tot consultatie met de nefroloog bij 5.748/15.637 patiënten (3.338 van die 5.748 waren > 65 jaar). Van de patiënten > 65 jaar met een eGFR < 60 ml/min/1,73 m² zou de meerderheid (55%) dus zonder consultatie van de tweede lijn of verwijzing begeleid kunnen worden in de eerste lijn.

Conclusie

De indeling zoals gemaakt in de huidige LTA ‘Chronische nierschade’, waarbij leeftijdsgebonden afkapwaarden gehanteerd worden in het verwijsbeleid, zou leiden tot het gerichter doorverwijzen van met name ouderen naar de tweedelijnsgezondheidszorg dan wanneer de K-DOQI-richtlijn zou worden gehanteerd.

Auteursinformatie

Isala Klinieken, Zwolle.

Afd. Klinische Chemie: dr. J.G. Krabbe, klinisch chemicus (thans afd. Klinische Chemie Medisch Spectrum Twente, Enschede).

Universitair Medisch Centrum Groningen, afd. Interne Geneeskunde, Groningen: drs. H. Joosten, nefroloog in opleiding.

Universitair Medisch Centrum St Radboud, afd. Nefrologie, Nijmegen: prof.dr. J.F.M. Wetzels, nefroloog.

Contact drs. I. Drion (i.drion@isala.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: H.J.G. Bilo ontving vergoeding als lid van een adviescommissie bij Merck Sharp & Dohme en via zijn instituut een ‘non-restricted grant’ voor onderzoek van Novo Nordisk. J.F.M. Wetzels ontving vergoeding voor adviezen aan Amgen en Genzyme en via zijn instituut grants van Amgen, Roche en Genzyme en een vergoeding voor lezingen van Amgen. Tevens kreeg hij royalties van Springer en reiskostenvergoeding voor bezoeken van symposia van Amgen en Genzyme.
Aanvaard op 24 mei 2011

Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Diabetes mellitus
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

In het artikel van Drion et al. wordt er gekeken naar de consequenties van leeftijdsgebonden afkappunten voor nierfunctie op de belasting van de eerste- en tweedelijnsgezondheidszorg. In het artikel wordt geconcludeerd dat de indeling gemaakt zoals in de huidige Landelijke Transmurale Afspraken Chronische Nierschade (LTA CNS), waarin leeftijdsgebonden afkapwaarden gehanteerd worden in het verwijsbeleid, zou leiden tot het gerichter doorverwijzen van met name ouderen naar de tweedelijnsgezondheidszorg, dan wanneer de K-DOQI-richtlijn zou worden gehanteerd.

In aansluiting hierop kunnen wij melden dat er in samen spraak met de 1e lijn  binnen de Ziekenhuis Groep Twente (ZGT), een pilot is gestart genaamd Twents Initiatief Nefrologische Zorgverbetering (TWINZ) met als doel het inventariseren van de werkzaamheid van de LTA CNS.

Om de populatie patiënten met chronische nierschade op te sporen, is er gebruik gemaakt van de laboratoriumgegevens binnen de ZGT. Patiënten werden geïncludeerd wanneer zij volgens de criteria van de LTA CNS doorverwezen zouden moetent worden naar de nefrologie. Deze criteria zijn een eGFR < 30 ml/min/1,73m2, een eGFR van < 45 ml/min/1,73m2 bij een leeftijd ≤ 65 jaar of wanneer er sprake is van proteïnurie of  glomerulaire erytrocyturie (> 3 maanden). Een 2 maanden durende screening leverde 772 patiënten op.

 

Uit ons onderzoek blijkt dat slechts 40% van deze patiënten  bekend is bij de nefroloog en 22%  bekend is bij een internist. De overige patiënten (38%) staan elders in de 1e of 2e lijn onder controle, 12% werd binnen 2 maanden verwezen. Het lijkt er dus op dat ondanks de aangescherpte verwijscriteria een grote  groep patiënten (48%) niet bij een  nefroloog bekend is. Mogelijk dat het hier patiënten betreft die op basis van leeftijd of beperkte levensverwachting niet zijn verwezen. Binnen de ZGT willen wij in kaart gaan brengen waarom deze patiënten niet zijn verwezen. Met deze gegevens willen wij dan samen met de 1e lijn kijken hoe we het verwijs- en terugverwijsbeleid nog beter vorm kunnen geven. Wij hopen met de resultaten van de TWINZ-studie te kunnen benoemen op welke punten er meer kritisch gekeken kan worden om gerichter te kunnen verwijzen, maar anderzijds ook te ondervinden waar en waarom patiënten met een evidente verwijsindicatie naar een nefroloog blijven hangen in de eerste- of tweedelijns gezondheidszorg.

 

Ziekenhuis Groep Twente, Almelo.

Afd. Nefrologie: P. Hendriks, co-assistent; dr P.A.M. de Vries, internist-nefroloog.

De uitkomsten van de pilot studie, zoals u die beschrijft in uw reactie, zijn een mooie aanvulling vanuit de praktijk op de theoretische exercitie die wij hebben uitgevoerd in de Zwolse populatie.

Wij kijken uit naar de resultaten van uw onderzoek zoals dat uitgevoerd zal worden binnen de Ziekenhuis Groep Twente.

Isala Klinieken, Zwolle

Diabetes kenniscentrum: I. Drion, arts-onderzoeker