Biosensoren voor continue glucose- en melkzuurmetingen

Klinische praktijk
J. Korf
R.G. Tiessen
K. Venema
M.M. Rhemrev
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2003;147:1204-8
Abstract

Samenvatting

- Biosensoren, met name glucose- en melkzuursensoren, zijn sterk in ontwikkeling en enkele zijn geregistreerd voor (semi)- continu gebruik.

- Drie glucosesensoren, een transcutane sensor (GlucoWatch), een naaldsensor (MiniMed) en microdialyse-sensoren (GlucoDay) zijn onlangs bij diabetespatiënten geëvalueerd.

- De precieze relatie tussen de continue metingen door of onder de huid en de bloedglucosewaarde is nog steeds een probleem, waardoor bijvoorbeeld de bruikbaarheid van de subcutaan geplaatste naaldsensor voor detectie van nachtelijke hypoglykemie beperkt is gebleken. De beste subcutane plaatsing dient systematisch te worden bestudeerd.

- De 3 sensortypen zijn slechts gedurende 3-5 dagen getest. De bruikbaarheid van de microdialyse (overigens los van een directe koppeling met biosensoren) bij diabetespatiënten is gedurende 3 weken na onderhuidse implantatie vastgesteld.

- Daarnaast zijn melkzuursensoren in ontwikkeling die kunnen worden toegepast bij prematuren, bij patiënten met ischemie of sepsis of bij dreigende orgaanschade (bijvoorbeeld bij hart- en herseninfarct).

- Gezien de huidige voortgang mag worden verwacht dat biosensoren binnen 5 jaar zodanig verbeterd zijn dat ze toegepast worden bij de behandeling van diabetes en op de intensivecare-unit.

Auteursinformatie

Rijksuniversiteit, sectie Monitoren & Biosensoren, Postbus 30.001, 9700 RB Groningen.

Prof.dr.J.Korf, neurobiochemicus; ing.K.Venema, analist.

PharmaBio-Research Group, Zuidlaren.

Dr.R.G.Tiessen, arts.

ResQ Lab, Nijeveen.

Mw.drs.M.M.Rhemrev, chemicus.

Contact prof.dr.J.Korf (j.korf@acggn.azg.nl)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

L.T.
van den Broeke

Valkenswaard, juli 2003,

Korf et al. geven een overzicht van de klinische toepasbaarheid van verschillende sensoren voor het continu monitoren van glucosewaarden (2003:1204-8). Achtereenvolgens bespreken zij de GlucoWatch (Cygmus Inc., Redwood City, CA, VS), de CGMS (Medtronic MiniMed, Northridge, CA, VS), de GlucoDay (A.Menarini Diagnostics, Florence, Italië) en de in ontwikkeling zijnde sensor van Roche Diagnostics (Basel/Mannheim, Zwitserland/Duitsland).

Merkwaardigerwijs bevat de zeer summiere beschrijving van het GlucoDay-microdialysesysteem gegevens die in geen enkel opzicht stroken met recentelijk gepubliceerde wetenschappelijke data. Door het onjuist citeren van Maran et al.,1 wordt ten onrechte gesuggereerd dat frequent kalibreren noodzakelijk is. Uit dit en ander onderzoek2 blijkt echter dat eenmalige kalibratie voldoende is om een hoge correlatie (r ≥ 0,9) tussen bloedconcentratie en dialysaat te verkrijgen. Ook de vermelding dat de GlucoDay uitsluitend in een 3-minuteninterval meetwaarden toont, is onvolledig. Hoewel elke 3 minuten een meetwaarde in het intern geheugen van het instrument wordt opgeslagen, kan on line elke seconde een glucosewaarde worden weergegeven. In de derde plaats wordt ten onrechte beweerd dat de relatief hoge perfusiesnelheid (10 μl/min) het evenwicht tussen de subcutane glucoseconcentratie en het dialysaat verstoort. De uitkomsten van de eerder genoemde studies, tonen evenwel het tegendeel aan.1 2 De hoge perfusiesnelheid heeft slechts tot doel de technische vertraging van de gemeten glucosewaarden minder dan 3 minuten te laten bedragen, dit in tegenstelling tot de vertraging van 31 minuten die optreedt met het prototype van Roche Diagnostics.3

Samengevat, de GlucoDay is een biosensor met slechts eenmalige kalibratie, mogelijkheid tot on-lineregistratie en een vertraging van minder dan 3 minuten.

L.T. van den Broeke
Literatuur
  1. Maran A, Crepaldi C, Tiengo A, et al. Continuous subcutaneous glucose monitoring in diabetic patients. Diabetes Care 2002;25:347-52.

  2. Varalli M, Marelli G, Maran A, et al. A microdialysis technique for continuous subcutaneous glucose monitoring in diabetic patients (part 2). Biosens Bioelectron 2003;18:899-905.

  3. Jungheim K, Wientjes KJ, Heinemann L, et al. Subcutaneous continuous glucose monitoring: feasibility of a new microdialysis-based glucose sensor system. Diabetes Care 2001;24:1696-7.

Groningen, augustus 2003,

Zowel in de aangehaalde studie van Maran et al. als in die van Varalli et al. (de laatste verscheen overigens na onze publicatie) worden 24-uurmonitoringwaarden beschreven met uitzondering van een enkele studie over 48 uur in de laatste publicatie. Hoewel het goed mogelijk is elke seconde een aflezing te doen (of dit zinvol is, is natuurlijk de vraag), worden de resultaten steeds per 3 minuten gegeven en dat is zo ook gesteld in onze publicatie (en niet dat frequenter meten niet mogelijk zou zijn). Belangrijker is het na te gaan of monitoren over langere perioden kan. Dit is niet alleen een instrumenteel probleem; het heeft vooral te maken met de reactie van het lichaam op implantatie van de sensor. Variaties van 50-100% kunnen optreden en dan is frequent kalibreren (dus bijvoorbeeld 2 maal per dag) toch noodzakelijk. Voorlopig is nog geen uitsluitsel hierover te geven, maar wellicht komen de relevante gegevens binnenkort beschikbaar, vooral ook omdat de GlucoDay-sensor klinisch verder wordt getest.

J. Korf
R.G. Tiessen
K. Venema
M.M. Rhemrev