Bevadering

Frank Koerselman, emeritus hoogleraar Psychiatrie en Psychotherapie, heeft recent een essay geschreven over de ‘ontvadering’ van de maatschappij. Hij vraagt zich af of de vaderrol niet te veel in het verdomhoekje is komen te zitten, en of dat erg is. Hij stelt dat de archetypische moeder het kind onvoorwaardelijk accepteert en liefheeft binnen de veiligheid van het gezin. De vader daarentegen stelt eisen en begeleidt het kind richting de gevaarlijke buitenwereld om het daar een duwtje te geven. Dat laatste lijken we in toenemende mate te verleren en bedreigend te vinden.

Ik moest daar aan denken bij het lezen van dit nummer. We schrijven over twee manieren om om te gaan met slaapproblemen bij kinderen (D4449, D4693). De huidige richtlijn is vaderlijk streng. Van het kind wordt bij wijze van spreken geëist dat het leert om zichzelf te troosten en dat het alleen slaapt in de eigen kamer. De kritiek is dat dit onvoldoende sensitief is en niet goed past bij een moderne opvoedingsstijl. Ik zie daarin de worsteling tussen de vaderlijke en moederlijke archetypes, waarbij beiden een legitiem punt hebben. Overigens denk ik dat de archetypische vader (die ook een vrouw kan zijn) juist heel sensitief kan zijn voor de noden van het kind, maar ziet dat de oplossing daarvoor niet ligt in bescherming en verzorging.

Op een hoger aggregatieniveau zie ik deze worsteling ook terug in een stuk over 40 jaar geneesmiddelenbeleid (D4568). De overheid heeft in sommige periodes de neiging te verzorgen en daarbij hoort dat alles wat er wordt aangeboden, ook wordt vergoed. Deze periodes worden afgewisseld met periodes waarin de overheid eisen gaat stellen aan fabrikanten en burgers. De auteurs eindigen ermee dat we weer tegen de grenzen van het beleid aanlopen door een proces dat je misschien ‘ontvadering’ zou kunnen noemen. De escalerende kosten van de intramuraal gebruikte medicijnen zullen moeten worden ‘bevaderd’.