artikel
Een simpelere interventie is amper te bedenken: bied zwangere vrouwen een flink geldbedrag om te stoppen met roken. En het werkt, zo blijkt uit een Schotse gerandomiseerde studie onder 612 vrouwen: ‘significant meer rokers in de interventiegroep stopten met roken dan in de controlegroep: 23% tegen 9%’, melden David Tappin en collega’s in BMJ (2015;350:h134). De helft van de vrouwen kreeg gebruikelijke zorg in de vorm van advies, gratis nicotinevervangers en verdere ondersteuning. De interventiegroep kreeg daarnaast in totaal 400 pond (530 euro) aan winkelbonnen aangeboden als ze erin slaagden tijdens de zwangerschap niet te roken: 50 pond voor een eerste afspraak en het stellen van een stopdatum, nog eens 50 pond voor gevalideerd succes bij 4 weken, 100 pond na 12 weken en een bon van 200 pond na 34-38 weken.
Het relatieve risico op niet-roken aan het eind van de zwangerschap kwam uit op 2,6; als 7 vrouwen deze financiële prikkel krijgen, zal er 1 extra stoppen. Het geboortegewicht van de kinderen (een secundaire uitkomstmaat) verschilde niet tussen de groepen.
De studie levert, aldus de auteurs, ‘substantieel bewijs’ voor de doelmatigheid van financiële prikkels in antirookbeleid bij zwangeren. Maar, voegen ze eraan toe, het was een eerste trial in een enkel centrum: uitgebreider onderzoek is noodzakelijk. De methode werd zowel door de vrouwen als door de betrokken verpleegkundigen aanvaardbaar geacht. Valsgespeeld werd er ‘weinig’.
In een commentaar in het tijdschrift ziet gynaecoloog Deirdre Murphy (Dublin) nog wel voetangels en klemmen (BMJ. 2015;350:h297). Zij lijkt toch wat teleurgesteld over het feit dat 77% van de zwangeren zelfs niet voor 400 pond stopt met roken. Daarnaast vraagt zij zich af in hoeverre een dergelijk beleid politiek in goede aarde zou vallen. ‘Of een brede implementatie een passend gebruik van publiek geld is, moet nog beslist worden.’
Beloning helpt zwangeren te stoppen met roken.
Waar een beloning al niet voor wordt gegeven. De eerste beloning bestaat uit de relatieve besparing van de bruto verkoopprijs van rookwaar. Nog grotere besparing betreft de belasting op tabak die door de overheid is opgelegd. Nu ook nog een toegevoegd geldbedrag in natura -koopbonnen- uitbetaald. Welke associatie (lees verantwoordelijkheid) heeft de rokende, gravida nog met haar gezondheid en die van het prille leven van haar door tabakintoxicatie bedreigde kind? Wat voor sociaalmaatschappelijk reciproke ratio schuilt achter een financiële beloning voor het bewust nalaten van verderfelijke initiatieven tot gezondheidsschade? Uit het magere (lees goedkope) slagingspercentage van 23% blijkt de waanzin van deze onderneming. Investeren in verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen leven en nageslacht begint niet met uitdelen van nog meer materie. Laten de initiatiefnemers zich bezinnen op het uitdragen van een alternatieve, zo niet fundamentele, levensbeschouwelijke benadering van gezondheid.
Ed Ariens