Behandeling van patiënten met chronische nierinsufficiëntie; richtlijn voor internisten

- Early optimalization of the treatment of patients with chronic renal insufficiency can reduce morbidity and deaths.

- For each patient with a raised serum creatinine concentration, the creatinine clearance should be measured or calculated. When this is abnormal, the cause thereof should be investigated.

- Chronic renal insufficiency is often progressive, even when the initiating factors are no longer present. Progression can be delayed by treating the high blood pressure, proteinuria and hyperlipidemia by means of a restricted protein diet and advice not to smoke.

- Acute deterioration of an existing chronic renal dysfunction through dehydration and underfill or through the use of certain medications or toxic substances such as radio-opaque media should be avoided.

- In patients with chronic renal insufficiency specific attention should be paid not only to hypertension, lipid disturbances, smoking and weight, but also to the calcium-phosphate balance, anaemia and homocysteine levels.

- The blood pressure, oedema and weight of patients with a clearance between 30-59 ml/min should be checked 2-3 times a year, in addition to laboratory tests for Hb, Ht, creatinine, urea, potassium, calcium, phosphate, pH, bicarbonate and lipid spectrum.

- It is recommended that when creatinine clearance (< 50 ml/-min) falls a nephrologist should be consulted at least once with respect to the strategy to be followed.

- Symptoms of chronic renal insufficiency can occur when the creatinine clearance is < 30 ml/min. This relates to: sodium retention, imbalances in the calcium and phosphate levels, anaemia, uraemia, water retention, potassium retention and metabolic acidosis.

- Referral should take place at a creatinine clearance of ≤ 30ml/min.

Samenvatting

- Vroegtijdige optimalisering van de behandeling van patiënten met chronische nierinsufficiëntie kan morbiditeit en sterfte verminderen.

- Bij iedere patiënt met een verhoogde serumcreatinineconcentratie dient de creatinineklaring te worden gemeten of berekend. Wanneer deze gestoord is, dient de oorzaak ervan te worden onderzocht.

- Chronische nierinsufficiëntie is veelal progressief, ook indien de initiërende factoren niet meer aanwezig zijn. De progressie kan worden vertraagd door behandeling van bloeddruk, proteïnurie en hyperlipidemie, door toepassing van een eiwitbeperkt dieet en door een niet-rokenadvies.

- Acute verslechtering van een reeds bestaande chronische nierfunctiestoornis door dehydratie en ondervulling of het gebruik van bepaalde medicamenten of toxische stoffen, zoals röntgencontrastmiddelen, dient te worden voorkomen.

- Bij patiënten met chronische nierinsufficiëntie dient specifiek aandacht te worden geschonken aan cardiovasculaire risicofactoren, niet alleen aan hypertensie, lipidestoornissen, roken en lichaamsgewicht, maar ook aan calciumfosfaathuishouding, anemie en homocysteïnespiegels.

- Patiënten met een klaring van 30-59 ml/min dienen 2-3 maal per jaar gecontroleerd te worden op bloeddruk, oedemen en het gewicht, en bij laboratoriumonderzoek op Hb, Ht, creatinine, ureum, kalium, calcium, fosfaat, pH, bicarbonaat en lipidespectrum.

- Het verdient aanbeveling bij een dalende creatinineklaring (< 50 ml/min) een nefroloog in ieder geval eenmalig te consulteren voor overleg over het te volgen beleid.

- Symptomen van chronische nierinsufficiëntie kunnen optreden bij een creatinineklaring < 30 ml/min. Het gaat om: natriumretentie, stoornissen in calcium- en fosfaathuishouding, anemie, uremie, waterretentie, kaliumretentie en metabole acidose.

- Verwijzing dient plaats te vinden bij een creatinineklaring ≤ 30 ml/min.