Behandeling van astma bij kinderen op geleide van bronchiale hyperreactiviteit*

Objective

To assess, in children with asthma, whether a treatment strategy based on both symptoms and airway hyperresponsiveness (AHR) increased the number of symptom-free days and improved lung function, compared with a treatment strategy based on symptoms alone.

Design

Multicentre, double-blind, parallel-group, randomized, 2-year intervention trial.

Methods

210 children (aged 6-16 years) with moderately severe atopic asthma, selected on the basis of symptom scores and the presence of AHR, were randomized to one of 2 treatment strategies. At 3-monthly visits, symptom scores, forced expiratory volume in one second (FEV₁) and AHR (expressed in PD₂₀: the dose of methacholine producing a decrease of 20% in FEV₁ in a methacholine challenge test) were measured. In addition, medication (fluticasone 100-1000 μg/day with or without salmeterol 100 μg/day) was adjusted according to algorithms based on symptom scores alone (reference strategy, n = 104) or on the degree of AHR and symptom scores (AHR strategy, n = 102).

Results

After 2 years, no difference was found in the percentage of symptom-free days between treatment strategies. FEV₁ was significantly higher in children treated according to the AHR strategy than in children treated according to the reference strategy (a difference of 2.3% of the predicted value; p = 0.046). This difference was explained by a gradual worsening of FEV₁ in the reference strategy group in a subgroup of 91 children with AHR and few complaints at randomization. At the end of the study the difference in FEV₁ was 6% between the two treatment strategies in this subgroup (n = 91; p = 0.017).

Conclusion

Asthma treatment based on AHR showed no benefits in terms of the percentage of symptom-free days, but prevented the loss of lung function in allergic asthmatic children, especially those with few symptoms despite evident AHR.

Samenvatting

Doel

Onderzoeken of bij kinderen met astma een behandelstrategie op geleide van symptomen én bronchiale hyperreactiviteit van de luchtweg (BHR) het aantal symptoomvrije dagen doet toenemen en de longfunctie verbetert in vergelijking met een behandelingstrategie op geleide van symptomen alleen.

Opzet

Multicentrisch dubbelblind gerandomiseerd interventieonderzoek met parallelgroep gedurende 2 jaar.

Methode

210 kinderen (leeftijd 6-16 jaar) met matig ernstig atopisch astma, geselecteerd op grond van symptoomscores en aanwezigheid van BHR, werden gerandomiseerd voor een van de 2 behandelstrategieën. Elke 3 maanden werden symptoomscores, het geforceerde expiratoire 1-secondevolume (FEV₁) en BHR (uitgedrukt in PD₂₀: de dosis die bij de metacholineprovocatietest een afname van 20% in het FEV₁ geeft) gemeten. Daarna werd de medicatie (fluticason 100-1000 μg/dag, eventueel met salmeterol 100 μg/dag) aangepast volgens een algoritme gebaseerd op de symptoomscores alleen (referentiestrategie, n = 104) of de mate van BHR én symptoomscores (BHR-strategie, n = 102).

Resultaten

Na 2 jaar werd tussen de behandelstrategieën geen verschil in het percentage symptoomvrije dagen gevonden. Bij kinderen behandeld volgens de BHR-strategie was het FEV₁ significant hoger dan bij kinderen behandeld volgens de referentiestrategie (verschil 2,3% van de voorspelde waarde; p = 0,046). Dit verschil werd verklaard door een geleidelijke afname van het FEV₁ in de referentiestrategie in een subgroep van kinderen met BHR en weinig klachten bij randomisatie. Aan het einde van de studie was het verschil in FEV₁ 6% tussen beide behandelingsstrategieën in deze subgroep (n = 91; p = 0,017).

Conclusie

Astmabehandeling op geleide van BHR verbeterde het percentage symptoomvrije dagen niet, maar voorkwam longfunctieverlies bij allergisch astmatische kinderen, vooral bij kinderen met weinig symptomen ondanks evidente BHR.

Artikelinformatie

28 mei 2009

In print verschenen in

week 22 2009

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B347

Vakgebied

Longziekten

Kindergeneeskunde

Auteursinformatie

*Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in European Respiratory Journal (2007;30:457-66) met als titel ‘Long-term asthma treatment guided by airway hyperresponsiveness in children: a randomized controlled trial’. Gepubliceerd met toestemming.

‡Namens de CATO-onderzoeksgroep, waarvan de leden aan het einde van dit artikel worden vermeld.

HagaZiekenhuis, locatie Juliana Kinderziekenhuis, afd. Kinderlongziekten, Den Haag.

Drs. M. Nuijsink, kinderarts-pulmonoloog.

Erasmus MC-Centrum, afd. Biostatistiek, Rotterdam.

Dr. W.C.J. Hop, statisticus.

Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis, afd. Kinderlongziekten, Rotterdam.

Prof.dr. J.C. de Jongste, kinderarts-pulmonoloog.

Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam, afd. Longziekten, Amsterdam.

Prof.dr. P.J. Sterk, fysioloog.

Universitair Medisch Centrum Groningen, afd. Kinderlongziekten, Groningen.

Prof.dr. E.J. Duiverman, kinderarts-pulmonoloog.

Contact drs. M. Nuijsink (m.nuijsink@hagaziekenhuis.nl)

Verantwoording

Aan de ‘Children Asthma Therapy Optimal’(CATO)-onderzoeksgroep namen deel: HagaZiekenhuis/Juliana Kinderziekenhuis, Den Haag: drs. M. Nuijsink en drs. J.M. Kouwenberg, kinderartsen-pulmonologen; Erasmus MC, Rotterdam: dr. W.C.J. Hop, statisticus; Academisch Medisch Centrum, Amsterdam: prof.dr. P.J. Sterk, fysioloog en drs. J.C. van Nierop, kinderarts-pulmonoloog; Universitair Medisch Centrum Groningen: prof. dr. E.J. Duiverman, kinderarts-pulmonoloog; Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam: prof.dr. J.C. de Jongste, kinderarts-pulmonoloog; Astmacentrum Heideheuvel, Hilversum: drs. O.H. van der Baan-Slootweg, kinderarts, dr. E.E.M. van Essen-Zandvliet, kinderarts-pulmonoloog; Flevoziekenhuis, Almere: drs. N.J. van den Berg, kinderarts; prof.dr. J.M. Boogaard, fysioloog; Isala klinieken, Zwolle: prof.dr. P.L.P. Brand en dr. R.J. Roorda, kinderartsen-pulmonologen, dr. A.W.A. Kamps, kinderarts; Medisch Centrum, Alkmaar: drs. G. Brinkhorst, kinderarts-pulmonoloog; VU Medisch Centrum, Amsterdam: dr. J.E. Dankert-Roelse en drs. A.F. Nagelkerke, kinderartsen-pulmonologen; Máxima Medisch Centrum, Veldhoven: drs. R. van Gent, kinderarts; Maaslandziekenhuis, Sittard: drs. J.W.C.M. Heijnens, kinderarts-pulmonoloog; Maastricht Universitair Medisch Centrum: dr. J.J.E. Hendriks en dr. Q. Jöbsis, kinderartsen-pulmonologen; Universitair Medisch Centrum Utrecht-Wilhelmina Kinderziekenhuis, Utrecht: drs. J. van der Laag en dr. H.J.L. Brackel, kinderartsen-pulmonologen; Amphia Ziekenhuis, Breda: dr. A.A.P.H. Vaessen-Verberne, kinderarts-pulmonoloog; Leids Universitair Medisch Centrum: drs. E.R.V.M. Rikkers-Mutsaerts, kinderarts.
Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 6 maart 2009

Dit artikel is gepubliceerd in het dossier

Astma en COPD

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?

Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.

ASK NTVG

Reacties