Allemaal kampioen!

Transparantie in de zorg bestaat niet.

We doen alsof artsen wél weten waar de zorg het beste is, maar dat klopt niet. Ik werk tien jaar als specialist in een ziekenhuis en ik weet het niet. Als ik al een voorkeur heb dan is het vanwege de collegiale klik die ik met iemand heb. Dat zegt alleen niets over de kwaliteit van zorg die geleverd wordt.

Artsen tellen het liefst alleen de doelpunten vóór

Wat ik wel weet is structuurinformatie over ons kankernetwerk – welke zorg we verlenen en hoe is dat ongeveer ingericht – en hoe mijn patiënten over collegae praten. En ik weet iets over de uitkomsten die we in de regio met elkaar bespreken. Helaas is dat allemaal nog niet na te gaan als patiënt.

Ik denk dat de oorzaak van het gebrek aan transparantie tegelijk ook het grootste taboe in ons vak is: we haten het om over slechte resultaten te praten. Dus doen we dat zo min mogelijk. We willen allemaal kampioen zijn. Artsen tellen het liefst alleen de doelpunten vóór, en niet de tegengoals. En als we verliezen spinnen we de boodschap zoals de mooiste statistiek die ik ken: “we hadden wél meer balbezit”. De Belgen spelen ‘attractieve wedstrijden’ (omdat ze daar ‘toch verder zijn’), maar nergens lees ik eerlijke statistieken over wanhopige chirurgie bij kanker.

Onze kokervisie op de succesverhalen is ongemakkelijk. Ondertussen maken alle belanghebbenden in de zorg zich regelmatig schuldig aan deze kokervisie. De zorg mag alleen maar perfect zijn en er volgen gele en rode kaarten indien dat niet zo is. De uitkomsten die we wel krijgen zijn ranglijsten waar we niets mee kunnen.

Het wegkijken van de realiteit maakt onze zorg inefficiënt, nodeloos ziekmakend en kostbaar. Het ontneemt ons onze gezondheid, duwt ons in de behandelfuik en concurreert oneerlijk met bijvoorbeeld preventie. Het is dus hoog tijd om dit taboe te doorbreken. Dan moeten we wel de juiste omstandigheden scheppen met drie waarden centraal bij al die belanghebbenden: eerlijkheid, betrouwbaarheid en betekenisvol.

Misschien dat we dan pas echt transparant kunnen worden, zodat dan de hele zorg kan winnen.